Odpuściłeś sobie w święta i teraz się wstydzisz. Niepotrzebnie: to nie zawsze jest niezdrowe

Emma Beckett

31-12-2023

To, co jemy, ma duży wpływ na nasze zdrowie, ale poczucie winy w czasie świątecznego ucztowania również nie jest zdrowe. Delektowanie się świątecznymi potrawami nie musi oznaczać porzucenia wszystkich zdrowych nawyków, a zdrowe odżywianie i zdrowe folgowanie sobie mogą ze sobą współistnieć.

Okres świąteczny to czas, gdy, jemy, pijemy i bawimy się. To folgowanie sobie w jedzeniu i zabawie może prowadzić do poczucia winy i strachu, że porzuciliśmy wszystkie zdrowe nawyki z całego roku. Ale jak bardzo i kiedy musisz martwić się jeśli przesadzić z jedzeniem i imprezowaniem podczas świąt?

Tak – podczas świąt możemy przybrać na wadzie. Istnieją badania, które to pokazują. Przyrost masy ciała może się przytrafić o tej porze roku. Ale przeciętnie nie jest tak dramatyczny, jak sugeruje nam kultura diety i oscyluje wokół 0,7 kg.

Jednakże ludzie to istoty złożone i różnorodne, a nauka o żywieniu jest skomplikowana. Badania dają więc różne wyniki. Niektóre pokazują, że pomimo znacznego zwiększenia całkowitego spożycia energii i zmniejszenia jakości diety, masa ciała się nie zwiększa.

Czytaj też: Uboczny skutek pandemii Covid-19. Lockdown spowolnił rozwój umiejętności językowych u dzieci

Co ważne, wiele z tych badań pochodzi z północnej półkuli, gdzie najważniejsze święta wypadają w zimie. I te badania skupiają się na wadze, a nie na zdrowiu. Waga to tylko wygodny marker do pomiaru, ale zdrowie to zagadnienie o wiele bardziej skomplikowane.

Jedzenie to nie tylko kalorie

Jedzenie to nie tylko energia i składniki odżywcze. Jest ważną częścią naszych kultur i celebracji oraz wnosi wkład w nasz dobrobyt społeczny, kulturowy i emocjonalny.

Chociaż jest to trudniejsze do zbadania, odżywianie naszych dusz, gdy w czasie świątecznych uczt łączymy się z naszymi bliskimi i pielęgnujemy nasze zwyczaje, jest równie ważne jak rola, jaką odgrywa żywność w odżywianiu naszych ciał.

Uroczyste uczty świąteczne to również okazja do wspólnego spożywania posiłków. Współdzielenie posiłków przyczynia się do naszego dobrostanu emocjonalnego i szczęścia.

Dążenie do równowagi

Homeostaza to termin naukowy opisujący, w jaki sposób systemy samoregulują się. Słowo to pochodzi ze starożytnej greki od słów „podobny” i „stabilny”.

W przypadku żywych organizmów oznacza to, że biologia może przystosować się do zmian, aby utrzymywać stan normalny w sposób ciągły. W zasadzie nasz organizm bez przerwy wprowadza małe, ciągłe zmiany biologiczne, aby pomóc utrzymać wszystko w równowadze. To właśnie dzięki nim regulujemy temperaturę ciała, poziom cukru we krwi, ciśnienie krwi i inne systemy ważne dla przetrwania.

Zasady homeostazy odnoszą się również do naszego jedzenia i metabolizmu. Jeśli jemy więcej przez jeden lub dwa świąteczne dni (lub nawet tygodnie), nasza biologia pracuje, aby zminimalizować skutki. To jest również powód, dla którego odchudzanie na restrykcyjnych dietach może być trudne: homeostaza oznacza, że gdy zmniejszamy spożycie energii, nasze ciała dostosowują się do korzystania z mniejszej ilości energii.

Więc dla większości ludzi okresy odstępstw nie będą prawdopodobnie głównymi czynnikami determinującymi wyniki zdrowotne. Bardziej prawdopodobne jest, że to wzorce, którymi kierujemy się przez większość czasu, wpłyną na nasze zdrowie w średniej perspektywie.

Zarówno natura, jak i normy społeczne sprawiają, że restrykcyjne diety są trudne do utrzymania na dłuższy czas. Za to niektórzy są bardziej skuteczni w utrzymaniu zrównoważonej diety, gdy jest im wolno spożywać ulubione potrawy.

A teraz, gdy nauka pomogła Ci się trochę zrelaksować, kilka słów ostrożności.

Pij alkohol z umiarem

Nadmierne spożycie alkoholu może zwiększać ryzyko chorób przewlekłych.

Nadmiar spożycia alkoholu podczas świąt zwiększa ryzyko szkód związanych z alkoholem, w tym wypadków i aktów przemocy.

Utrzymywanie nawodnienia dzięki spożywaniu napojów bezalkoholowych pomaga zmniejszyć ilość wypijanego alkoholu i nasilenie kaca, ale nie wyeliminuje ryzyka.

Pilnuj higieny

Świąteczne jedzenie, dzielenie się, podróżowanie i przepełnione lodówki zwiększają ryzyko zatrucia pokarmowego. Święta wypadające w lecie niosą ze sobą dodatkowe ryzyko upałów.

Bądź na bieżąco z najważniejszymi informacjami subskrybując nasz codzienny newsletter 300Sekund! Obserwuj nas również w Wiadomościach Google.

Chcesz dzielić się jedzeniem i radością, a nie zarazkami, więc pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa żywności, takich jak mycie rąk, unikanie zakażenia poprzez niedogotowane mięso i inne produkty spożywcze, przechowywanie żywności w odpowiednio niskiej temperaturze i dokładna obróbka termiczna.

Dobrym pomysłem jest także porozmawianie z gośćmi lub gospodarzami o alergiach pokarmowych, aby wszyscy mogli cieszyć się świąteczną kolacją w bezpieczny sposób.

O tym warto pamiętać.

To, co jemy, ma duży wpływ na nasze zdrowie, ale poczucie winy w czasie świątecznego ucztowania również nie jest zdrowe.

Dla prawdziwie zdrowych wyborów, skup się na równowadze i umiarze przez większość roku i w przypadku większości twoich wyborów, ale jedzenie społecznie i kulturowo jest częścią równowagi.

Delektowanie się świątecznymi potrawami nie musi oznaczać porzucenia wszystkich zdrowych nawyków, a zdrowe odżywianie i zdrowe folgowanie sobie mogą ze sobą współistnieć.

Tekst został opublikowany w The Conversation i zamieszczony tutaj na podstawie otwartej licencji (Creative Commons license). Przeczytaj oryginalny artykuł.