Od 1 października 2025 roku w Polsce ruszy powszechny system kaucyjny na opakowania po napojach. Nowe przepisy mają na celu nie tylko ograniczenie ilości odpadów, ale także wdrożenie rzeczywistych mechanizmów gospodarki obiegu zamkniętego.
System obejmie wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m², a mniejsze placówki będą mogły przystąpić dobrowolnie. Zwrot opakowania będzie możliwy bez konieczności przedstawiania paragonu.
Wprowadzenie takiego rozwiązania oznacza wyzwania organizacyjne i inwestycyjne dla producentów napojów oraz detalistów. Kluczowym wyborem stanie się decyzja o metodzie zbierania opakowań: manualnej lub automatycznej.
Automatyzacja czy zbieranie manualne?
W praktyce zbieranie manualne polega na rejestrowaniu zwracanych opakowań przez pracownika sklepu. Z kolei zbieranie automatyczne wykorzystuje butelkomaty, które skanują, rozpoznają i przyjmują opakowania, zwracając kaucję w formie kuponu do realizacji przy kasie.
Choć początkowe koszty zakupu automatów są wyższe, eksperci, w tym Jakub Ogórek, CEO PSK S.A., wskazują, że długoterminowo to automatyzacja jest bardziej efektywna i ekonomiczna. Zbiorcze dane z innych krajów pokazują, że automatyzacja umożliwia wyższe wskaźniki zwrotu, niższe koszty operacyjne oraz poprawę komfortu klienta.
Doświadczenia z rynków europejskich
Przykłady Słowacji, Niemiec i Litwy wyraźnie pokazują skuteczność zbierania automatycznego. Na Słowacji w dwa lata wskaźnik zwrotu wzrósł z 71 proc. do ponad 92 proc. W Niemczech, gdzie automatyzacja jest powszechna, odsetek zwrotów przekracza 98 proc. Z kolei Litwa osiągnęła poziom ponad 90 proc. już w pierwszym roku funkcjonowania systemu.
Dane te wskazują, że inwestycja w automatyzacje nie tylko poprawia efektywność, ale także zmniejsza koszty długoterminowe i ryzyko błędów wynikających z obsługi manualnej.
PSK S.A. wspiera przygotowania rynku
Polski System Kaucyjny S.A. (PSK S.A.), jeden z operatorów systemu w Polsce, udostępnił minimalne wymagania techniczne dla butelkomatów. Oferuje również technologiczne wsparcie (API) umożliwiające łatwą integrację z systemami kasowymi. Celem jest maksymalne ułatwienie handlowcom dostosowania się do nowych obowiązków i skrócenie czasu obsługi.
PSK S.A. powstał z inicjatywy Kompanii Piwowarskiej, Carlsberga Polska i Grupy Żywiec – liderów rynku, posiadających wieloletnie doświadczenie w organizacji systemów kaucyjnych dla butelek szklanych.
Nowe możliwości dla gospodarki i środowiska
Elementem przygotowań do systemu kaucyjnego są inicjatywy uzupełniające, takie jak współpraca Kaucja.pl z TOMRA Collection Polska. Kaucja.pl, jako jeden z przyszłych operatorów krajowego systemu kaucyjnego, nawiązała partnerstwo z globalnym producentem recyklomatów, by zapewnić sklepom nowoczesne rozwiązania technologiczne do zbiórki opakowań.
Dzięki tej współpracy polski rynek zyska dostęp do zaawansowanych urządzeń dostosowanych zarówno do małych placówek, jak i dużych sieci handlowych. System kaucyjny to realna szansa na zmniejszenie zaśmiecenia, poprawę efektywności recyklingu oraz wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju.
Przeczytaj także:
- Powstaną wysypiska szkodliwych śmieci z powodzi. „Musimy dopilnować, żeby nie było szabrownictwa odpadów”
- Odpady segregować już umiemy. Ale żywności z roku na rok marnujemy coraz więcej
- Drugie życie opakowań. Gospodarka obiegu zamkniętego przestaje być wyborem
- System kaucyjny rusza jesienią. Polacy podchodzą do zmian z ostrożnym optymizmem
