„Polska może mieć nawet 80 czy 100 proc. zadłużenia w relacji do PKB i nie będzie to stwarzać problemów w świetle stabilności finansów państwa” – uważa Olivier Blanchard, jeden z najczęściej cytowanych makroekonomistów na świecie, pełniący w latach 2008-2015 funkcję głównego ekonomisty Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Blanchard został zapytany o kwestię zapisu w Konstytucji Rzeczpospolitej w rozmowie z Piotrem Arakiem, dyrektorem Polskiego Instytutu Ekonomicznego. PIE to publiczny think tank podlegający premierowi.
„Nierozsądnym było wpisać w konstytucję limit zadłużenia w ogóle. Konstytucja powinna się skupiać na ogólnych ideach i założeniach a nie na konkretnych liczbach” – stwierdził Blanchard.
W jego opinii zapis w Konstytucji (art. 216 ust. 5) określający maksymalną wielkość relacji długu publicznego do PKB jako 3/5 jego rocznej wartości może okazać się problematyczny w wychodzeniu z „koronakryzysu”.
„Jeżeli przez ten zapis nie będzie możliwe udzielenie pomocy pracownikom i pracodawcom – bo nie będzie możliwe zwiększenie finansowania za pomocą długu – to spowoduje to katastrofalne skutki gospodarcze” – powiedział Blanchard.
„Zmiana konstytucji nie jest łatwym przedsięwzięciem, ale myślę że w tym konkretnym punkcie wartym rozważenia” – podsumował ekonomista.
Pełna treść artykułu 216 Konstytucji RP dotyczącego środków finansowych na cele publiczne:
1. Środki finansowe na cele publiczne są gromadzone i wydatkowane w sposób określony w ustawie.
2. Nabywanie, zbywanie i obciążanie nieruchomości, udziałów lub akcji oraz emisja papierów wartościowych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub inne państwowe osoby prawne następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
3. Ustanowienie monopolu następuje w drodze ustawy.
4. Zaciąganie pożyczek oraz udzielanie gwarancji i poręczeń finansowych przez państwo następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
5. Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa.
Pełny zapis rozmowy Piotra Araka z Olivierem Blanchardem jest dostępny tutaj po angielsku:
