Komisja Europejska pracuje nad nowelizacją dyrektywy tytoniowej, która może drastycznie podnieść ceny papierosów w takich krajach jak Polska. Nowe przepisy mają na celu ujednolicenie stawki akcyzy w całej Unii Europejskiej, co oznacza, że cena paczki papierosów nad Wisłą może wzrosnąć nawet do 40 zł. Propozycja budzi kontrowersje i obawy zarówno wśród konsumentów, jak i przedstawicieli branży.
Wyższa akcyza – wyższe ceny
Zgodnie z propozycją, minimalna unijna stawka akcyzy na paczkę papierosów ma wzrosnąć z obecnych 1,8 euro do 3,6 euro. Choć dla takich krajów jak Francja czy Holandia, gdzie ceny papierosów już teraz przekraczają 8 euro, nie będzie to rewolucja, to dla państw Europy Środkowo-Wschodniej – w tym Polski – oznacza to niemal podwojenie kosztów zakupu papierosów. W efekcie paczka może kosztować nawet ok. 40 zł.
Obecna dyrektywa tytoniowa, uchwalona w 2014 roku i zaktualizowana po raz ostatni w 2022, wymaga dostosowania do zmieniającego się rynku – zwłaszcza w kontekście rosnącej popularności e-papierosów i wyrobów nikotynowych beztytoniowych. To właśnie argument ochrony młodych konsumentów stanowi fundament zmian legislacyjnych.
Polska podchodzi do zmian bez presji, ale z planem
Minister finansów Andrzej Domański zapowiedział, że Polska nie naciska na Komisję Europejską w sprawie przyspieszenia prac nad dyrektywą. Głównym priorytetem polskiej prezydencji w Radzie UE ma być temat sekurytyzacji. Mimo to polski rząd aktywnie przygotowuje grunt pod zmiany, m.in. poprzez już przyjętą krajową ustawę akcyzową dotyczącą nowoczesnych wyrobów nikotynowych.
Inicjatywa przyspieszenia prac nad dyrektywą tytoniową pochodzi głównie z Holandii. Tam akcyza na paczkę papierosów sięga już 7,66 euro. Komisja Europejska, a konkretnie komisarz ds. klimatu Wopke Hoekstra, prowadzi prace nad nowelizacją, która może trafić pod obrady jeszcze w trakcie duńskiej prezydencji w Radzie UE.
Uregulować e-papierosy i saszetki nikotynowe
Wśród postulatów pojawia się także potrzeba objęcia nowymi regulacjami e-papierosów. Te – jak podkreśla minister zdrowia Izabela Leszczyna – są atrakcyjne dla dzieci i młodzieży z uwagi na kolorowe opakowania i owocowe aromaty.
Rząd chce zakazać sprzedaży jednorazowych e-papierosów beznikotynowych oraz saszetek nikotynowych osobom niepełnoletnim. Projekt ustawy został już przedstawiony Komisji Europejskiej. Obecnie niepełnoletni Polacy mogą legalnie kupować te produkty.
Krajowe przepisy już zaostrzają politykę akcyzową
Choć Bruksela wciąż pracuje nad nowymi rozwiązaniami, polski Sejm przyjął w lutym ustawę podnoszącą akcyzę m.in. na e-papierosy i urządzenia do waporyzacji. Od 1 lipca 2025 r. akcyza na jednorazowe e-papierosy wzrośnie o 40 zł za sztukę. Do 2027 roku planowany jest dalszy wzrost opodatkowania wszystkich produktów nikotynowych.
Nowa dyrektywa tytoniowa i zmiany w unijnym systemie akcyzowym mogą mieć znaczący wpływ na rynek tytoniowy w Europie. Dla Polski – jednego z krajów z niższymi cenami papierosów – oznacza to nie tylko podwyżki dla konsumentów, ale także konieczność dostosowania całego sektora do nowych realiów.
Przeczytaj także:
- Blisko miliard złotych od Philip Morris. Kraków sercem nowoczesnej produkcji tytoniowego giganta
- Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym przyjęta. O tyle wzrosną stawki na wyroby tytoniowe
- Jeden papieros skraca życie o około 20 minut. Nowe ustalenia naukowców
- Długość życia Polaków rośnie. Jak poprawić system ochrony zdrowia?
