Pod koniec sierpnia zakończyły się konsultacje społeczne w sprawie zabudowy dna koryta Wisły w rejonie ujęcia wody chłodzącej dla Elektrociepłowni Siekierki. Orlen Termika planuje zbudować próg na Wiśle, który ma ułatwić pobór wody przy niskich stanach rzeki.
Ekspertyza prof. Tomasza Mikołajczyka, przygotowana na zlecenie organizacji non-profit Towarzystwo na rzecz Ziemi, zwraca jednak uwagę, że inwestycja może poważnie zaszkodzić ekosystemowi Wisły. Decyzję środowiskową w tej sprawie ma wydać Prezydent Warszawy.
Wątpliwości wobec raportu środowiskowego
Raport środowiskowy inwestora miał ocenić skutki budowy progu i sposoby ich minimalizacji. Zdaniem prof. Mikołajczyka dokument zawiera liczne braki i błędy – poświęcono jedynie jedną stronę wpływowi inwestycji na organizmy wodne, mimo że to ryby są najbardziej narażone na skutki budowy.
Ekspert zwraca uwagę, że w środkowym odcinku Wisły raport nie wskazał żadnego gatunku chronionego, a bibliografia opiera się na publikacjach sprzed 25 lat. Wbrew tezom raportu próg nie będzie generował siedlisk migracyjnych – raczej będzie trudną do pokonania, sztuczną barierą migracyjną.
„Zniszczoną rzekę chcą jeszcze bardziej okaleczyć bez zważania na konsekwencje dla środowiska naturalnego Wisły, a zwłaszcza dla ichtiofauny” – pisze prof. Mikołajczyk.
Elektrociepłownia ma problemy z poborem wody
Dno Wisły w rejonie Siekierek obniżyło się o jeden metr w ciągu czterech lat przez intensywną eksploatację piasku i erozji. To utrudnia grawitacyjny pobór wody dla chłodzenia elektrowni.
Profesor Mikołajczyk ocenia, że budowa progu to „leczenie choroby jeszcze gorszą chorobą”. Jego zdaniem przyczyną problemów jest sztuczne zwężenie koryta do 200 metrów oraz intensywna eksploatacja piasku, które przyspieszyły erozję dna rzeki.
Czy są jakieś alternatywne rozwiązania?
Raport środowiskowy wykluczył alternatywę w postaci chłodni kominowych, argumentując to wysokimi kosztami sięgającymi 220 mln zł. Eksperci Towarzystwa na rzecz Ziemi podkreślają jednak, że modernizacja przestarzałej elektrociepłowni mogłaby znacząco zmniejszyć zużycie wody.
Obecnie w Siekierkach do wyprodukowania 1 MWh energii potrzeba średnio 100 m³ wody, podczas gdy elektrownie z chłodniami kominowymi zużywają 1-4 m³. Istnieją też technologie chłodzenia powietrzem, a nie wodą, oraz rozwiązania hybrydowe. To pozwoliłoby na obniżenie zużycia wody.
– Orlen to najbogatszy polski koncern, żyjemy w czasach ekologicznego kryzysu, kiedy jeśli nie teraz biznes ma przestać oszczędzać na środowisku? – mówi Robert Wawręty z Towarzystwa na rzecz Ziemi.
Decyzja środowiskowa przesądzi o przyszłości inwestycji. Odmowa budowy progu oznaczałaby konieczność modernizacji elektrociepłowni. Zgoda na próg na Wiśle może spowodować dalsze obniżanie stanów wód rzeki oraz narastające konsekwencje dla środowiska i mieszkańców.
Ekspertyza wskazuje, że najprostszym rozwiązaniem byłoby przywrócenie naturalnych procesów w rzece – uwolnienie koryta tam, gdzie zostało sztucznie zwężone. Wówczas Wisła mogłaby w naturalny sposób odzyskać równowagę.
Przeczytaj również:
- Wisła bije rekord niskiego poziomu. Deszcz nie kończy suszy
- Co czwarta osoba na świecie nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej
- Woda jest dla elektrowni, nie dla mieszkańców. Indie muszą wybierać między energią a wodą
