W czasach transformacji energetycznej związanej z koniecznością rezygnacji z węgla, a także mając na uwadze toczącą się wojnę w Ukrainie, pogłębienie dywersyfikacji źródeł, kierunków i dostaw stanowi kluczowy element bezpieczeństwa energetycznego Polski. Zapewnić je może m.in. upowszechnianie wodoru.
Podczas konferencji „Kryzys energetyczny a wzrost znaczenia wodoru”, która 15 listopada 2022 roku odbyła się na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, eksperci dyskutowali na temat kierunków rozwoju wodoru, jego zastosowania w transporcie, systemie gazowniczym, a także w przemyśle. Przedstawiciele świata biznesu i nauki apelowali by prace nad wdrożeniem rozwiązań wodorowych przyspieszyć.
Zielone inwestycje ZE PAK
Polska, która jest trzecim w Europie, a piątym na świecie producentem wodoru „szarego”, od kilku lat celuje w „zielony” wodór jako alternatywę dla innych źródeł energii, ale również jako sposób na jej magazynowanie.
Maciej Stec, członek Rady Nadzorczej ZE PAK zaprezentował w ramach otwarcia konferencji stan prac i plany rozwojowe inwestycji w obszarze OZE i produkcji zielonego wodoru. Spółka planuje uruchomić jeden z największych w Europie elektrolizerów wodoru z wykorzystaniem energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł. Inwestycja jest realizowana na terenie Elektrowni Konin, gdzie zlokalizowane są dwa bloki biomasowe o mocy 50 MW. Już teraz zapewniają zieloną energię miastu Konin. – Do 2030 roku elektrownia ZE PAK całkowicie zrezygnuje z węgla brunatnego na rzecz energii ze słońca, wiatru i biomasy – deklarował podczas konferencji wodorowej Maciej Stec.
Eksperci dyskutujący w panelu dot. strategicznych kierunków rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce podkreślali, że dotychczas piętą achillesową wielu projektów badawczo-rozwojowych były trudności z zapewnieniem długoterminowego, stabilnego finansowania. Borykali się z tym zarówno przedsiębiorcy jak i instytuty badawcze.
Bartłomiej Pawlak, Wiceprezes Zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju zapewnił, że PFR prowadzi konkretne działania zapobiegające takim problemom.
– Zależy nam na ciągłości inwestowania w projekty innowacyjne, w tym również wodorowe. Dlatego podjęliśmy współpracę z NCBiR, dzięki czemu projekty, które wymagają dalszego finansowania miały dzięki naszym działaniom w ramach PFR Venture taką szansę. Ocena tych projektów poprzez fundusze inwestycyjne, z którymi współpracujemy, to najlepszy test czy dany projekt ma szansę przejść do fazy komercjalizacji. To nam pozwoli rozwinąć w Polsce tak innowacyjny sektor, jakim jest sektor wodorowy – powiedział Pawlak.
3W, to inicjatywa Banku Gospodarstwa Krajowego skupiająca się na wodzie, wodorze i węglu. Celem projektu jest wsparcie świata nauki i biznesu w rozwoju nowoczesnych technologii stosowanych w przemyśle, energetyce i medycynie. Łukasz Beresiński, Dyrektor Departamentu Analiz Branżowych Banku Gospodarstwa Krajowego stwierdził, że trzy zasoby – woda, wodór i węgiel – odpowiednio wykorzystane zmienią polską gospodarkę w bardziej innowacyjną i konkurencyjną. Jego zdaniem 3W to długofalowy projekt, który ma aktywizować społeczeństwo, biznes, świat nauki i administrację państwową. Dyrektor Beresiński potwierdził, że Bank jest zainteresowany inwestowaniem w projekty wodorowe.
Goście konferencji zwracali uwagę na potrzebę wykreowania ekosystemu wodorowego w Polsce, tworząc tzw. doliny wodorowe.
– W październiku 2021 roku blisko 150 polskich przedsiębiorstw, instytutów badawczych oraz jednostek administracji publicznej przystąpiło do zainicjowanego przez polski rząd „Porozumienia Sektorowego na Rzecz Gospodarki Wodorowej”. To doskonały przykład współpracy pomiędzy administracją rządową, jednostkami samorządu terytorialnego, przedstawicielami przedsiębiorców, środowiska nauki oraz jednostek otoczenia biznesu w jasno określonym celu – gospodarki zeroemisyjnej, powiedział Ireneusz Zyska, Wiceminister Klimatu i Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii
Agencja Rozwoju Przemysłu chce wykorzystać potencjał jaki niesie za sobą rozwój technologii wodorowych. Obecnie spółka zaangażowana jest w budowę wodorowego autobusu E-Vehicles. Prof. Tomasz Gackowski, Dyrektor Zarządzający ds. Rozwoju Strategicznego Agencji Rozwoju Przemysłu, który odpowiada za strategię dekarbonizacji ARP, poinformował, że dokument ten ma zostać przyjęty pod koniec tego roku. – Podczas prac nad strategią przyświecało entuzjastyczne hasło: „Tak. Możemy, jesteśmy w stanie to robić”, a proszę pamiętać, że mówimy o kilkudziesięciu spółkach emisyjnych i energochłonnych. Wiele działań ma miejsce już dzisiaj – mówił prof. Gackowski.
Przedstawiciel koncernu Toyota, który jest liderem w wykorzystaniu technologii wodorowych potwierdził, że bardzo wiele projektów wodorowych, jest już realizowanych w świecie. – Wodór jest odpowiedzią na wiele dzisiejszych wyzwań. Jest odpowiedzią na problem bilansowania mocy, wykorzystania odnawialnych źródeł energii, na kwestię doboru napędów pojazdów, etc. To już dzisiaj wiemy, tylko żeby zacząć z tego naprawdę korzystać i nie przespać tego momentu, musimy już dziś zacząć działać na wielu obszarach – również legislacji i administracji – mówił dr Jacek Pawlak, Prezes Toyota Central Europe.
Wodór w transporcie
Przedstawiciele publicznych przewoźników zaprezentowali swoje doświadczenia z pojazdami wodorowymi w komunikacji miejskiej. Ciekawym wątkiem podczas tej debaty było wykorzystywanie wodoru w transporcie kolejowym.
Obecni na konferencji przedstawiciele Grupy Azoty i PKN ORLEN potwierdzili zaangażowanie w projekty wodorowe. – Grupa Azoty konsekwentnie realizuje strategię przejścia na odnawialne źródła energii. Wykorzystywanie zielonego wodoru przez tak duży sektor, jak przemysł jak chemiczny, wymaga jeszcze istotnych zmian legislacyjnych na poziomie unijnym – powiedział Filip Grzegorczyk, Wiceprezes Grupy Azoty.
Dominika Niewierska, kierownik Działu Rozwoju Nowych Strumieni Biznesowych w PKN ORLEN przypomniała o zainicjowanych projektach wodorowych Grupy, m.in. projekcie Clean Cities Faza I i II, w ramach których budowany jest HUB wodorowy we Włocławku, który dostarczał będzie na rynek wodór o jakości automotive oraz planowane stacje tankowania wodoru w ośmiu lokalizacjach, HUB-ie wodorowym w Trzebini i pilotażowej stacji wodorowej do zasilania autobusów miejskich w Krakowie. – Przede wszystkim realizujemy program Hydrogen Eagle, to program inwestycyjny zakładający budowę międzynarodowej sieci HUB-ów wodorowych w oparciu o instalacje elektrolizy wody zasilanej odnawialnymi źródłami energii oraz innowacyjnych instalacji przetwarzających odpady komunalne w niskoemisyjny wodór. W ramach tego projektu planowana jest również budowa ponad 100 stacji tankowania dla transportu indywidualnego, publicznego i cargo na obszarze Europy Centralnej – powiedziała Niewierska.
Prof. Tadeusz Chmielniak z Politechniki Śląskiej podkreślał znaczenie wydajności sieci elektroenergetycznych. – Główną zaletą wykorzystywania wodoru w gospodarce jest jej dekarbonizacja. Jednak wykorzystanie tego surowca w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym nie wydaje się dzisiaj możliwe, również ze względu na ilości wodoru, jakie potrzebowałaby elektroenergetyka. Moim zdaniem powinniśmy się obecnie skupić na wykorzystaniu wodoru tam, gdzie nie można danego procesu zelektryfikować – w przemyśle metalurgicznym, chemicznym, czy transporcie – powiedział prof. Chmielniak.
Rozwój sektora wodorowego znacznie wpłynie również na dotychczasowe funkcjonowanie sektora gazowniczego, o czym dyskutowano podczas ostatniej sesji zorganizowanej w ramach Konferencji Wodorowej. Dyskusja skupiła się na kwestiach gotowości infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej do przyjęcia wodoru, możliwości wdrażania rozwiązań typu „hydrogen ready” zaplanowania transformacji systemu gazowniczego pod kątem zapotrzebowania sektora wodorowego.
Ciekawym urozmaiceniem dla uczestników była możliwość skorzystania z próbnych jazd samochodami napędzanymi wodorem prezentowanymi przez partnerów konferencji.
Organizatorzy konferencji: Klub Energetyczny, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Energetyki
Partner strategiczny: ZE PAK
Partnerzy główni: ARP, KGHM, PKN ORLEN
Partner srebrny: JSW
Partnerzy: BGK, BOŚ Bank, PFR, Tauron, Grupa Azoty, Toyota Central Europe
Materiał Klubu Energetycznego
