Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce to krok w stronę poprawy selektywnej zbiórki odpadów. Mimo to według ekspertów nie rozwiąże on wszystkich problemów, jakie ma gospodarka odpadami. Aby system był skuteczny, musi być elementem szerszej strategii obejmującej recykling, edukację oraz nowoczesne instalacje do przekształcania odpadów.
Kaucje to ważny, ale nie jedyny element systemu
System kaucyjny obejmuje wybrane rodzaje opakowań, m.in. butelki plastikowe, puszki aluminiowe, a w przyszłości również szkło wielokrotnego użytku. To istotny segment odpadów, ale stanowi tylko część całego strumienia. Doświadczenia krajów skandynawskich i Niemiec pokazują, że skuteczność DRS (Deposit Return System) sięga nawet 90 proc. – większość opakowań wraca do obiegu, lecz pozostaje problem frakcji, której nie da się ponownie wykorzystać.
W polskich gospodarstwach domowych wciąż powstają odpady wielomateriałowe, higieniczne i te, które z różnych powodów nie trafią z powrotem do obiegu. Składowanie odpadów jest zamkniętą drogą, a zgodnie z prawem unijnym priorytetem jest ograniczanie składowisk. Dlatego coraz częściej śmieci, które nie nadają się do recyklingu, trafiają do spalarni.
Nowoczesne instalacje uzupełniają system kaucyjny
Instalacje termicznego przekształcania pozwalają bezpiecznie zagospodarować odpady nienadające się do recyklingu. Dzięki nowoczesnym technologiom możliwy jest odzysk energii cieplnej i elektrycznej, co dodatkowo wspiera lokalne systemy energetyczne.
– Takie rozwiązania nie są alternatywą dla systemu kaucyjnego, lecz jego uzupełnieniem. Z jednej strony kaucja pozwala zbierać cenne surowce w czystym strumieniu, z drugiej – instalacje domykają system, zapewniając, że to, czego nie udało się ponownie wykorzystać, nie staje się obciążeniem dla środowiska – tłumaczy Krzysztof Witkowski, prezes Dobrej Energii dla Olsztyna. Jak dodaje, w efekcie zmniejsza się emisja metanu i stabilizują koszty związane z gospodarką odpadami oraz energią cieplną.
Gospodarka odpadami wymaga współpracy i edukacji
Eksperci wskazują, że skuteczny system gospodarki odpadami przypomina układ naczyń połączonych. Kaucje porządkują strumień opakowań, recykling umożliwia odzysk surowców, a instalacje przekształcania bezpiecznie zagospodarowują pozostałości. Dopiero takie połączenie zapewnia efekty środowiskowe i ekonomiczne.
– Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, stoi przed wyzwaniem stworzenia spójnej i odpornej gospodarki odpadami. Oznacza to konieczność pogodzenia różnych narzędzi – od edukacji, przez recykling, po nowoczesne instalacje energetycznego wykorzystania frakcji resztkowej. W takim ujęciu system kaucyjny jawi się jako bardzo ważny element układanki, ale nie wystarczający sam w sobie – mówi Witkowski.
Rzeczywista transformacja wymaga całościowego spojrzenia na gospodarkę odpadami. Kaucja pomaga ograniczyć ilość wyrzucanych śmieci i zwiększyć odzysk surowców, ale w połączeniu z innymi narzędziami tworzy system, w którym odpady będą zasobem energetycznym.
Różnorodne rozwiązania i nowoczesne instalacje pomogą skutecznie zarządzać odpadami. Jednocześnie równie ważne jest wzmacnianie świadomości społecznej, wspieranie innowacji i tworzenie spójnych regulacji, by system działał coraz efektywniej i w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Przeczytaj także:
- UE przyjmuje nowe cele redukcji marnowania żywności i odpadów tekstylnych
- Rolnicy protestują przeciw reformie WPR. Chodzi o bezpieczeństwo żywnościowe
- UOKiK sprawdza firmy z branży OZE. Cztery postępowania i milionowa kara
