Brudne powietrze w polskich miastach to nadal norma. Ale dzięki UE to się stopniowo zmienia

Według danych Europejskiej Agencji Środowiska (European Environment Agency – EEA), w 2022 r. zwiększona zawartość NO2 oraz pyłów PM10 spowodowała 39 917 przedwczesnych śmierci w Polsce. W krajach Unii Europejskiej ta liczba sięgnęła 338 985.

Zła jakość powietrza stanowi jedno z największych zagrożeń dla zdrowia Europejczyków. Odpowiada za choroby układu krążenia i układu oddechowego, które prowadzą nawet do przedwczesnej śmierci.

Co więcej, badania EEA wykazują, że zwiększone stężenie pyłów PM2,5 wpływa negatywnie nie tylko na dorosłych, ale także na rozwój płodu. Ekspozycja matki na zanieczyszczone powietrze może powodować niską masę urodzeniową dziecka. Zwiększa się ryzyko przedwczesnego porodu czy problemów zdrowotnych na dalszym etapie życia.

Udało się zredukować zanieczyszczenia

Średnie roczne stężenie szkodliwych substancji w powietrzu w 2022 r., w porównaniu z 2004 r., w Polsce zmalało o kilkadziesiąt procent: pyłów PM10 – o 65 proc., PM2,5 – o 81 proc. Lokalne pomiary dla miast wykazują inne wartości, stąd poziomy redukcji są inne. W Krakowie stężenie PM10 zmalało o 79 proc., a PM2,5 o 56 proc. W Warszawie spadło odpowiednio o 63 proc. i 56 proc., a we Wrocławiu o 31 proc. i 16 proc.

Mimo tak dużych redukcji, w 2022 r. Kraków znalazł się na 6. miejscu w rankingu miast w Europie o najgorszej jakości powietrza. Głównym źródłem emisji pyłów zawieszonych jest tzw. „niska emisja” pochodząca przede wszystkim ze spalania węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Dlatego tak ważna jest dalsza wymiana starych pieców, tzw. „kopciuchów” i inwestycje w elektryfikację ogrzewnictwa w Polsce.

Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!

Wprowadzono w życie unijne dyrektywy z 2004 i z 2008 r. w sprawie jakości powietrza i program „Czyste powietrze dla Europy” z 2013 r. W efekcie kraje członkowskie bardziej zaangażowały się w zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza w całej Unii Europejskiej.

Natomiast w 2021 roku przyjęto Europejski Zielony Ład. Komisja Europejska przyjęła wtedy plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby. Jego celem jest m.in. zmniejszenie liczby przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza o 55 proc. w 2030 r. w porównaniu z 2005 r.

Czytaj także:

• Modułowe reaktory jądrowe. Wszystko co trzeba wiedzieć o SMR-ach [EXPLAINER]
• Bliżej budowy farmy wiatrowej na Bałtyku. PGE i Orsted wybrały dostawcę turbin
• Za dużo mięsa, za mało warzyw. Powinniśmy zmienić dietę i nie chodzi tylko o zdrowie
• Polityka klimatyczna musi kosztować. Eksperci podpowiadają, jak uniknąć napięć społecznych