Europejskie rolnictwo wchodzi w etap głębokiej transformacji. Rosnąca populacja, zmiany klimatu i coraz większa presja na zasoby naturalne sprawiają, że tradycyjne metody produkcji żywności przestają wystarczać. To właśnie innowacje – cyfryzacja, sztuczna inteligencja, biologia regeneracyjna i nowoczesna hodowla roślin – zdecydują o przyszłości sektora.
Rolnictwo potrzebuje przełomu
Do 2050 roku światowa populacja zwiększy się do 9,7 mld ludzi – szacuje Organizacja Narodów Zjednoczonych. W ciągu ostatnich 50 lat wzrosła ponad dwukrotnie. Rolnictwo musi nadążać za rosnącym popytem – a to wymaga od systemów rolniczych zapewnienia wyższej produktywności, lepszej jakości i większej wydajności. Jednocześnie trzeba zmniejszać jego wpływ na środowisko. Czy te dwa kierunki da się pogodzić?
W ostatnich latach dynamicznie rozwinęły się narzędzia cyfrowe. Rolnicy mogą dziś monitorować uprawy w czasie rzeczywistym, korzystać z algorytmów oceniających stan roślin czy precyzyjnie dawkować wodę i środki ochrony.
– Ponadto praktyki regeneracyjne przyczyniają się do zdrowia gleby i bioróżnorodności, a rozwiązania biologiczne wspierają ochronę upraw i odporność na stres. Oprócz tych osiągnięć hodowla roślin wkracza w nowy etap dzięki zastosowaniu Nowych Technik Genomowych (NGT) – mówi Andre Negreiros, lider działu handlowego międzynarodowej firmy naukowo-badawczej Corteva Agriscience w Europie Środkowo-Wschodniej.
NGT: precyzyjna hodowla zamiast tradycyjnych GMO
– NGT, w tym CRISPR-Cas, zapewniają niespotykaną dotąd precyzję w ulepszaniu roślin. W przeciwieństwie do organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO), które opierają się na wprowadzaniu obcych genów, NGT działają w obrębie własnego DNA rośliny. Takie podejście pozwala na celowane modyfikacje, które mogłyby wystąpić naturalnie, ale są osiągane szybciej i z większą dokładnością – mówi Negreiros.
Dzięki temu hodowcy mogą szybciej rozwijać odmiany, które są bardziej odporne na suszę, szkodniki czy choroby. Rośliny, w których wykorzystano NGT, lepiej wykorzystują wodę i składniki i mają wyższą wartość odżywczą. Oprócz tego nowa technologia przyczynia się też do zmniejszenia ilości alergenów i marnowania żywności poprzez wydłużenie okresu przydatności do spożycia.
Odpowiedzialne wykorzystanie zasobów
NGT odpowiadają też na jedno z największych wyzwań Polski: permanentną suszę. IMGW podaje, że taka sytuacja hydrologiczna nie występowała od dekady. Polska ma trzykrotnie mniejsze zasoby wody na mieszkańca niż przeciętny kraj w UE – około 1600 m³ rocznie, a w czasie suszy nawet 1000 m³.
Wskazuje to na pilną potrzebę rozwiązań, które pozwolą rolnikom utrzymać produkcję mimo ekstremalnych warunków. NGT mogą tu odegrać kluczową rolę.
Innowacje to klucz do utrzymania konkurencyjności unijnego rolnictwa
Marcin Gryn, rolnik i wiceprezes Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych, nie ma wątpliwości, że branża potrzebuje nowych narzędzi. Tempo zmian sprawia, że dotychczasowe techniki nie wystarczają.
– Potrzeba innowacji, w tym nowych technik hodowli genomowej, jest dziś bezdyskusyjna. Patrząc w przyszłość, nie widzę innej możliwości, jak tylko budować je na solidnych fundamentach doświadczenia, uwzględniając jednocześnie stałą obserwację i konieczność zmian – mówi Marcin Gryn.
Według niego integrowanie NGT z obecnymi praktykami mogłoby poprawić konkurencyjność unijnych rolników i pomóc im utrzymać produkcję na poziomie, który nie przegrywa z rynkami pozaeuropejskimi.
Aby wykorzystać pełen potencjał innowacji w rolnictwie, potrzebna będzie współpraca między rolnikami, naukowcami, decydentami i dostawcami technologii. Tylko wtedy uda się odpowiedzialnie wdrożyć narzędzia takie jak NGT – tak, aby wzmacniać odporność europejskich gospodarstw i tworzyć bardziej zrównoważony system żywnościowy.
Polecamy również:
- UOKiK ukarał dealerów maszyn rolniczych. Wieloletnia zmowa cenowa ograniczała konkurencję
- Samozbiory wracają do łask. Co jesienna akcja rolników mówi o stanie polskiego rolnictwa?
- Farm Innovations szykuje debiut na giełdzie. Polska technologia vet‑tech rośnie w siłę
