Katalin Karikó i Drew Weissman otrzymali nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Komitet noblowski przy szwedzkim Instytucie Karolinska docenił ich prace nad szczepionkami przeciw COVID-19.
Węgierska biochemiczka i amerykański biolog molekularny wykonali kluczowe prace nad szczepionkami typu mRNA.
– Dzięki swoim przełomowym odkryciom, które zasadniczo zmieniły nasze rozumienie interakcji mRNA z naszym układem odpornościowym, laureaci przyczynili się do bezprecedensowego tempa rozwoju szczepionek podczas jednego z największych współczesnych zagrożeń dla zdrowia ludzkiego – czytamy w komunikacie.
Przełomowe prace nad mRNA
Przez wiele lat medycyna korzystała ze szczepionek zawierających martwe lub osłabione wirusy. Dzięki rozwojowi biologii molekularnej zaczęto z czasem korzystać z preparatów zawierających tylko elementy danego patogenu. Od lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku prowadzono badania nad transkrypcją mRNA w warunkach laboratoryjnych.
Katalin Karikó w swojej pracy koncentrowała się na próbach wykorzystania transkrypcji mRNA do celów leczniczych już od lat dziewięćdziesiątych. Podczas pracy na Uniwersytecie Pennsylwanii dołączył do niej Drew Wiessman. Ich badania opublikowane w latach 2008 i 2010 stanowiły przełom dla tego zastosowania mRNA.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter!
Zainteresowanie technologią mRNA zaczęło rosnąć i już w 2010 roku kilka firm pracowało nad rozwojem tej metody. Poszukiwano szczepionek przeciwko wirusowi Zika i MERS-CoV – ten ostatni jest blisko spokrewniony z SARS-CoV-2.
– Po wybuchu pandemii COVID-19 w rekordowym tempie opracowano dwie zmodyfikowane szczepionki mRNA kodujące białko powierzchniowe SARS-CoV-2. Odnotowano efekty ochronne na poziomie około 95 proc., a obie szczepionki zostały zatwierdzone już w grudniu 2020 roku – tłumaczy komunikat.
Nadzwyczajna elastyczność i szybkość, z jaką można opracować szczepionki mRNA, torują drogę do wykorzystania nowej metody również w szczepionkach przeciwko innym chorobom zakaźnym. W przyszłości technologia ta może być również wykorzystywana do dostarczania białek leczniczych i leczenia niektórych rodzajów raka, wyjaśniono.
Oprac. Kamila Wajszczuk
Polecamy także:
- Nieważne ile, ale jak. PAN: wzrost wydatków na zdrowie nie poprawia jakości leczenia
- Wyborcze recepty dla ochrony zdrowia. W programach powtarza się jedna kuracja
- Polacy inwestują w zdrowie. Więcej osób wykupiło prywatne ubezpieczenie
