Do 2030 roku unijne przepisy zobowiążą branżę HoReCa (hotele, restauracje i catering) do znacznego ograniczenia stosowania jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych. Wprowadzenie opakowań wielokrotnego użytku staje się koniecznością, ale jak wskazują eksperci, zmiana nawyków konsumentów i dostosowanie logistyki będą dużym wyzwaniem.
Przepisy unijne wprowadzą nowe obowiązki
Od stycznia 2024 roku, w związku z dyrektywą SUP, sprzedawcy napojów i dań w jednorazowych opakowaniach zawierających tworzywa sztuczne muszą pobierać za nie dodatkową opłatę. Od 2030 roku unijne rozporządzenie PPWR zakaże stosowania niektórych takich opakowań. Wprowadzi również obowiązek oferowania 10 proc. produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.
– Branża nie może się obejść bez jednorazówek, ponieważ często po prostu to jest najwygodniejsza forma dostarczenia jedzenia czy napojów na wynos. Wszyscy liczą natomiast na redukcję tych opakowań, aby po prostu nie zaśmiecać środowiska – mówi Filip Walkowiak, head of growth w Vytal Polska.
Opakowania wielorazowe w innych krajach
Rozwiązania reuse już działają w wielu krajach. W Niemczech popularne sieci fast food oferują pojemniki w systemie kaucyjnym. W Glasgow trwa pilotaż programu „Borrow cup”, w ramach którego klienci mogą zwrócić wielorazowy kubek w dowolnym z 40 punktów. Platforma Vytal proponuje model wypożyczania opakowań bez kaucji. Użytkownicy mogą oddać pojemnik w dowolnym punkcie partnerskim w ciągu 14 dni, a brak zwrotu skutkuje opłatą.
– Cały obieg opakowań jest możliwy w dowolnej restauracji w sieci partnerskiej, czyli pomimo tego, że mam opakowanie po sushi, to jeśli chcę zamówić teraz pizzę, mogę oddać opakowanie w wybranej pizzerii lub innym dowolnym punkcie partnerskim – tłumaczy Walkowiak.
Wdrożenie będzie problemem
Choć trend jest pozytywny, zainteresowanie restauratorów w Polsce na razie jest ograniczone.
– Często restauratorzy, dopóki nie są zmuszeni do wprowadzenia tego typu rozwiązań, starają się pozostać z boku i obserwować, jak to wygląda u innych. Natomiast widzimy taki trend, że restauracje, w których misji są działania prośrodowiskowe, często to lokale wegetariańskie, wegańskie, bardzo chętnie chcą wprowadzić tego typu rozwiązania – mówi Walkowiak.
Ekspert wskazuje także na konkretne korzyści ekonomiczne: brak opłaty produktowej w BDO oraz oszczędności wynikające z ograniczenia zakupu jednorazówek.
Choć świadomość ekologiczna rośnie, nawyki konsumentów mogą być trudne do zmiany. Jak dodaje ekspert, to mniej wygodne dla klienta. Dotąd po spożyciu klient wyrzucał pojemnik do odpadów i nie interesował się tym, co się dalej z nim dzieje. Dlatego zmiany będą wymagać zaangażowania po stronie konsumentów. Trzeba będzie wrócić do restauracji albo innego punktu z sieci partnerskiej, by fizycznie oddać opakowanie.
Badania Stora Enso pokazują, że 77 proc. Europejczyków popiera wprowadzenie opakowań wielokrotnego użytku. Jednak tylko 30 proc. poprawnie rozumie, że należy je zwrócić, a 78 proc. obawia się kwestii higienicznych.
Problemowi wielorazowych opakowań przyjrzeli się także eksperci McKinsey w raporcie „The potential impact of reusable packaging”. Ich zdaniem kluczem do sukcesu będzie edukacja i dostosowanie systemów tak, aby opakowania osiągały nawet 200 cykli użycia. Dopiero wtedy reuse przynosi realne korzyści środowiskowe.
Zrównoważone opakowania to wyzwania logistyczne
– Dotyczy to branży MICE, czyli wszelkich spotkań, kongresów, eventów stadionowych, gdzie oprócz samej logistyki na miejscu, czyli zapewnienia opakowań i odbioru, musimy też umyć opakowania i to w odpowiednich warunkach. Sam transport tych opakowań też oznacza dodatkowe koszty i musi to być zrobione w specjalnych środowiskach. To ostatnie wyzwanie, które mamy, aby efektywnie zredukować koszty całego obiegu tych opakowań w systemie zamkniętym – mówi Walkowiak.
Systemy opakowań wielorazowych mogą stać się ważnym elementem zielonej transformacji branży gastronomicznej w Polsce. Ich skuteczne wdrożenie wymaga współpracy restauratorów, klientów i regulatorów oraz inwestycji w logistykę i edukację.
Polecamy także:
- Gastronomia na kółkach korzysta z ożywienia, ale nadal ma problem z długami
- Plastik w e-commerce odzieżowym: Polska z najszybszym wzrostem zużycia opakowań
- ROP czy parapodatek? Branża ostrzega przed kierunkiem reformy systemu opakowaniowego
- Branża piwowarska w kryzysie może wpłynąć na inne obszary gospodarki
