Polscy 15-latkowie zajmują wysoką pozycję na świecie pod względem umiejętności matematycznych, rozumienia czytanego tekstu oraz rozumowania w naukach przyrodniczych. W tych obszarach kompetencje naszych uczniów są powyżej średniej dla krajów OECD. Jednocześnie są jednak znacznie niższe niż w 2018 r., wynika z najnowszej edycji Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów PISA.
W ramach przedsięwzięcia zbadano umiejętności ponad 690 tys. uczniów z 81 krajów i regionów. W Polsce badaniem objęto 6011 osób. Nad Wisłą za jego realizację odpowiadał Instytut Badań Edukacyjnych.
Eksperci sprawdzili, na jakim poziomie są umiejętności 15-latków niezbędne do funkcjonowania w dorosłym życiu. Czy nastolatkowie z Polski, stojący na progu dorosłości są do tego przygotowani i potrafią np. interpretować informacje, oceniać ich wiarygodność, analizować problemy. W sumie tak, i radzą sobie z tym całkiem dobrze. Całkiem, bo wcześniej bywało lepiej.
Najwięcej punktów za rozumowanie w naukach przyrodniczych
Z najnowszego badania PISA wynika, że średni wynik polskich uczniów w zakresie umiejętności matematycznych wyniósł 489 punktów. Wśród krajów Unii Europejskiej jedynie uczniowie estońscy osiągnęli lepszy rezultat. Wynik polskich uczniów jest zbliżony do wyników 11 innych krajów – Holandii, Irlandii, Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Australii, Czech, Słowenii, Finlandii i Łotwy.
Równie dobrze polscy uczniowie radzą sobie z rozumieniem czytanego tekstu. Tu także średni wynik to 489 punktów. Oznacza to poziom podobny do odnotowanego w takich krajach jak: Wielka Brytania, Finlandia, Dania, Czechy, Słowacja, Szwajcaria i Włochy.
Jednak najlepszy średni wynik (499 punktów) polscy uczniowie uzyskali w kategorii rozumowanie w naukach przyrodniczych. Jest on podobny do rezultatów 15-latków z Nowej Zelandii, Irlandii, Szwajcarii, Słowenii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Czech, Łotwy, Danii, Szwecji i Niemiec. Wśród krajów Unii Europejskiej lepsze wyniki od polskich uczniów uzyskali jedynie uczniowie z Estonii i Finlandii.
Ogólnie wynik polskich uczniów jest powyżej średniej wyliczonej dla 37 krajów OECD w zakresie wszystkich trzech dziedzin badania.
Pogorszenie wyników w Polsce większe niż średnio w OECD
I to by było na tyle jeżeli chodzi o dobre informacje. Niestety polscy uczniowie osiągnęli w 2022 r. gorsze rezultaty w porównaniu z badaniem z 2018 r. I to we wszystkich dziedzinach. W przypadku umiejętności matematycznych różnica wynosi 27 punktów, w rozumieniu czytanego tekstu 23 punkty a w zakresie rozumowania w naukach przyrodniczych 12 punktów. W największym stopniu pogorszyły się więc umiejętności matematyczne.
Pogorszenie to dotyczy jednak nie tylko polskich uczniów. W krajach OECD średni wynik umiejętności matematycznych w 2022 był niższy o 15 punktów w porównaniu z rokiem 2018 a w przypadku rozumienia czytanego tekstu spadek wynosi 10 punktów. Natomiast rozumowanie w naukach przyrodniczych to jedyna z dziedzin w której nie zaobserwowano spadku wyniku dla krajów OECD w porównaniu z ostatnią edycją badania.
Najwyższe wyniki na świecie w zakresie umiejętności matematycznych, rozumienia czytanego tekstu i rozumowania w naukach przyrodniczych niezmiennie uzyskują 15-latkowie z krajów i regionów Azji.
Dlaczego wyniki są gorsze?
Pogorszenie wyników widać w porównaniu z 2018 r., czyli zestawiono czas przed i po koronawirusie. Jednak, zdaniem OECD, to nie on jest winny temu, że uczniowie mają słabsze rezultaty. A przynajmniej nie jest to główny winowajca.
– Analizując wpływ pandemii COVID-19, około połowa uczniów w całej OECD doświadczyła zamknięcia szkół trwającego ponad trzy miesiące. Jednak wyniki nie wykazują wyraźnej różnicy w trendach wyników między systemami edukacyjnymi z ograniczonymi zamknięciami szkół, takimi jak Islandia, Szwecja i Tajpej Chińskie, a systemami, które doświadczyły dłuższych zamknięć, takimi jak Brazylia, Irlandia i Jamajka – tłumaczy Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
Od czego zatem zależy poziom umiejętności 15-latków?
OECD tłumaczy, że największy związek np. z wynikami matematycznymi miała dostępność i otwartość do pomocy ze strony nauczycieli. Były one średnio o 15 punktów wyższe w miejscach, gdzie uczniowie otrzymywali wsparcie od nauczycieli. Ci uczniowie byli bardziej pewni siebie także w samodzielnym i zdalnym uczeniu się.
Na poziom wyników wpływ miało także korzystanie z urządzeń cyfrowych w szkole. Uczniowie, którzy spędzali do jednej godziny dziennie na urządzeniach cyfrowych w celach rekreacyjnych, uzyskiwali wyniki matematyczne o 49 punktów wyższe niż ich równieśnicy, którzy korzystali z urządzeń cyfrowych od pięciu do siedmiu godzin dziennie.
Jednocześnie 15-latkowie, którzy zgłosili, że są rozpraszani przez innych uczniów korzystających z urządzeń cyfrowych na niektórych, większości lub każdej lekcji matematyki, uzyskali wyniki o 15 punktów niższe w testach matematycznych PISA niż ci, którzy prawie nie doświadczali tego.
To też może Cię zainteresować:
- Edukacja wyższa to luksus. Ile trzeba zapłacić za studia w Polsce lub za granicą?
- Polscy uczniowie źle się czują w szkole. Wystawili systemowi edukacji niską ocenę
- Czarne myśli młodych głów. Uczniowie w Polsce przechodzą psychiczny kryzys
- Reforma edukacji potrzebna nie tylko w Polsce. Tak to robią inni w Europie
