Prezydent USA Donald Trump ogłosił, że od 1 sierpnia wprowadzi 30-procentowe cła na import z Unii Europejskiej. Ten krok, mimo wcześniejszego konstruktywnego tonu negocjacji handlowych, może znacząco obciążyć gospodarkę europejską. UE musi szybko zareagować, aby zminimalizować potencjalne skutki dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
Pogorszenie perspektyw gospodarczych w Europie
Według analityków Goldman Sachs, zapowiedź Trumpa oznacza podwyższenie efektywnej stawki celnej USA wobec UE o 26 punktów procentowych w porównaniu z dotychczasowymi podwyżkami o 8,5 punktu procentowego. Jeżeli cła zostaną utrzymane, PKB strefy euro może spaść łącznie o 1,2 proc. do końca 2026 r., z największym spadkiem w nadchodzących miesiącach – prognozuje bank.
Eksperci przewidują, że nawet w przypadku umiarkowanego scenariusza, obejmującego 25-procentowe cła na kluczowe towary, łączny negatywny wpływ na PKB wyniósłby 0,6 proc. Równocześnie oczekuje się, że wzrost gospodarczy w drugiej połowie 2025 r. niemal zatrzyma się – prognozowane tempo to 0 proc. w III kwartale i 0,1 proc. w IV kwartale.
Zatrudnienie i wrażliwe sektory pod presją
Raport Allianz Trade wskazuje, że nawet 215 tys. miejsc pracy w UE może być zagrożonych. Najbardziej narażone są Irlandia, Słowacja, Węgry i Niemcy. Wojna celna w szczególności uderzy w branże o wysokiej wartości dodanej eksportu do USA: farmaceutyczna, motoryzacyjna, chemiczna i sprzętu transportowego.
UE jest wrażliwa także w kontekście udziału wartości dodanej w eksporcie – przykładowo Irlandia, Estonia i Słowacja charakteryzują się wyjątkowo dużą zależnością od eksportu do USA. Allianz Trade szacuje, że największe straty eksportowe w ujęciu wartościowym mogą ponieść Niemcy (12 mld dolarów), Irlandia i Włochy (po 6 mld dolarów) oraz Francja (4 mld dolarów).
Możliwe odpowiedzi i strategie UE
Allianz Trade zauważa, że wzrost wymiany wewnątrzunijnej o zaledwie 0,9 proc. mógłby zrównoważyć potencjalne straty w eksporcie do USA. UE może również zacieśniać współpracę handlową z krajami Mercosur, ASEAN i Indiami, co mogłoby zrekompensować około 35 proc. strat.
Bruksela przygotowuje także scenariusze działań odwetowych: cła na import z USA o wartości do 21 mld euro oraz pakiet awaryjny obejmujący samoloty, napoje spirytusowe i żywność. Dodatkowo UE rozważa zwiększenie zakupów amerykańskiego LNG i broni jako element strategii negocjacyjnej.
Wpływ na inflację, politykę pieniężną i rynki finansowe
Goldman Sachs podkreśla, że inflacja w strefie euro powróciła do celu ECB na poziomie 2 proc. Jednak umacniające się euro i obniżone tempo wzrostu mogą prowadzić do presji dezinflacyjnej. W tym kontekście oczekiwane są obniżki stóp procentowych – prognozowany poziom to 1,75 proc. we wrześniu. W razie zaostrzenia wojny handlowej możliwe są dodatkowe cięcia stóp.
Z drugiej strony Allianz Trade wskazuje, że UE może zwiększyć strategiczną autonomię. To dzięki reshoringowi łańcuchów dostaw, wsparciu dla zielonych i cyfrowych sektorów oraz wzmocnieniu polityki przemysłowej. Eksport wewnątrz UE zyskał w ostatniej dekadzie na znaczeniu. Jego udział wzrósł z 57 proc. w 2013 r. do 61 proc. w 2024 r. W niektórych krajach, jak Luksemburg, sięga ponad 80 proc.
Zapowiedź 30-procentowych ceł przez Donalda Trumpa to poważne wyzwanie dla gospodarki UE. Skutki mogą uderzyć nie tylko w eksport i wzrost gospodarczy, ale także w zatrudnienie w najbardziej wrażliwych sektorach i krajach. Unia Europejska ma jednak kilka opcji złagodzenia skutków tej decyzji – od przyspieszenia dywersyfikacji handlu po wykorzystanie potencjału wspólnego rynku.
Przeczytaj także:
- USA grożą kolejnym cłem na import z UE. Co to oznacza dla relacji transatlantyckich?
- Fragmentacja rynków finansowych hamuje inwestycje w UE
- Cła USA to miecz obosieczny. Amerykańscy konsumenci odczują skutki konfliktu w swoich portfelach
- Rozmowy handlowe UE-USA nabierają tempa. Trzy scenariusze, trzy ryzyka dla europejskiej gospodarki
