Jak wynika z danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w 2024 roku liczba wniosków dotyczących otwarcia jednoosobowej działalności gospodarczej spadła o blisko 4,5% w porównaniu z 2023 rokiem. Według ekspertów, do zakładania nowych firm zniechęcać mogły m.in. rosnące obciążenia finansowe dla przedsiębiorców. Do tego dołożyła się niepewność gospodarcza.
W tym samym okresie o blisko 7,5% rdr. wzrosła liczba wniosków o wznowienie JDG. Część przedsiębiorstw powraca na rynek ze względu na rosnące zapotrzebowanie w niektórych sektorach. Znawcy tematu prognozują, co się wydarzy w omawianych obszarach.
Mniej nowych JDG rok do roku
Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii (MRiT), w 2024 roku do rejestru CEIDG wpłynęło 288,7 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 4,4% mniej niż w 2023 roku, kiedy złożono ich 302 tys. W ocenie Łukasza Goszczyńskiego, radcy prawnego i doradcy restrukturyzacyjnego z kancelarii prawa gospodarczego GKPG, liczba złożonych wniosków jest raczej w normie, obserwowanej w ubiegłych latach. Trzeba ją też koniecznie zestawiać z zamknięciami JDG, a tych było w tym okresie 188,8 tys. Widać, że wcale nie jest tak źle, jak na pierwszy rzut oka mogłoby to wyglądać.
– Spadek rdr. o kilka procent w obecnej sytuacji gospodarczej jest czymś zgoła normalnym, dla mnie nie stanowi zaskoczenia. Część małych firm upada, a w ich miejsce przychodzą nowe. Tak dzieje się w różnych krajach, w tym w Polsce. Z pewnością miniony rok można zaliczyć do okresu, w którym wystąpiły czynniki z dużym ryzykiem. To sprawiło, że Polacy wstrzymywali się z zakładaniem nowych przedsiębiorstw – komentuje prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista BCC i były wiceminister finansów.
Z kolei Grzegorz Kostrzewa z kancelarii restrukturyzacyjnej ProPrawni zwraca uwagę na rosnące obciążenia finansowe przedsiębiorców, takie jak wzrost płacy minimalnej oraz zwiększone składki na ZUS. Wyższe koszty prowadzenia biznesu sprawiają, że wiele osób decyduje się na wybór alternatywnych form zarobkowania, takich jak umowy cywilnoprawne lub praca etatowa. Dodatkowo niepewność gospodarcza, związana z inflacją oraz zmiennością legislacyjną, mogła zniechęcić potencjalnych przedsiębiorców.
– Najwięcej nowych jednoosobowych firm powstaje w usługach, bo tam rynek najbardziej rotuje, tj. sporo podmiotów się zamyka, ale też dużo się otwiera. Stąd sektory związane bezpośrednio z usługami mają tutaj najwyższą konwersję – dodaje mec. Łukasz Goszczyński.
Dane udostępnione przez resort pokazują też, ile wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej było w poszczególnych województwach. W tym rankingu na pierwszym miejscu znajduje się mazowieckie – 28,8 tys. (w 2023 roku – 30,8 tys.). Na kolejnych pozycjach widać wielkopolskie – 16,5 tys. (rok wcześniej – 17 tys.), małopolskie – 16,3 tys. (17,4 tys.), śląskie – 16 tys. (16,7 tys.), a także dolnośląskie – 13,4 tys. (14,5 tys.). Natomiast zestawienie zamyka opolskie – 3 tys. (w 2023 roku – 3,4 tys.), podlaskie – 4,1 tys. (4,8 tys.), a także świętokrzyskie – 4,4 tys. (4,6 tys.). Jednak zdecydowanie najwięcej wniosków było z tzw. pustym polem, czyli bez określonego województwa wykonywania działalności – 125,9 tys. (rok wcześniej – 126,6 tys.).
– Największa liczba wniosków zarejestrowanych w woj. mazowieckim, wielkopolskim i małopolskim wynika z koncentracji biznesu, infrastruktury oraz ludności w tych regionach. Z kolei dane dotyczące opolskiego czy podlaskiego odzwierciedlają niższą gęstość zaludnienia oraz mniej rozwinięte lokalne rynki pracy. Wysoka liczba wniosków z pustym polem może świadczyć o wzroście popularności działalności online, której lokalizacja nie jest kluczowa i pozwala na oszczędność – zaznacza Grzegorz Kostrzewa.
Przedsiębiorcy wracają na rynek
Według danych resortu, w 2024 roku do rejestru CEIDG wpłynęło 190,6 tys. wniosków o wznowienie jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 7,4% więcej niż w 2023 roku, kiedy takich przypadków odnotowano 177,5 tys. Jak przekonuje prof. Gomułka, również w tym przypadku zmiana rdr. nie jest wielka. Ekspert dodaje, że polityka fiskalna rządu i monetarna NBP mają wpływ na ocenę ryzyka w poszczególnych sytuacjach. Znaczący wzrost płacy minimalnej w stosunku do średniej płacy jest problemem w regionach z wysokim bezrobociem.
– Wzrost o 7,4% rdr. wskazuje na aktywizację gospodarczą oraz powrót przedsiębiorców na rynek. Często jest to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie w niektórych sektorach, takich jak budownictwo czy transport. Nie musi to jednak oznaczać trwałej poprawy warunków prowadzenia biznesu, a raczej konieczność podjęcia działań zarobkowych w obliczu rosnących kosztów życia – uważa Kostrzewa.
Ekspert z kancelarii prawa gospodarczego GKPG dodaje, że ten ponad 7% wzrost niby nie jest duży, ale może świadczyć o tym, że w gospodarce faktycznie coś drgnęło i przedsiębiorcy chcą tę sytuację wykorzystać. Może też wskazywać na to, że po jakimś dłuższym zastoju przedsiębiorcy zauważyli bardziej sprzyjające warunki do prowadzenia działalności gospodarczej.
– Mamy nową sytuację w postaci większego dopływu środków unijnych, które są w dyspozycji samorządów. To jest coś pozytywnego. Dopływ środków z KPO koreluje ze zwiększeniem popytu na dobra produkowane między innymi przez małe przedsiębiorstwa. Ponadto, słyszymy o propozycjach w sprawie cen energii, które w Polsce są wciąż wysokie i stanowią duże obciążenie dla firm. Są też pomysły dotyczące znacznego zwiększenia produkcji energii. Niezmiernie ważna jest tu inicjatywa Bałtyk 2, którą postrzegam jako jedną z najważniejszych inwestycji w obszarze energetyki w nadchodzących latach. Warto też zwrócić uwagę na plan budowy nad Bałtykiem elektrowni jądrowej – stwierdza prof. Gomułka.
Z kolei zdaniem Grzegorza Kostrzewy, w nadchodzących miesiącach liczba wniosków dotyczących zakładania i wznawiania JDG może się stabilizować lub nieznacznie wzrosnąć. Oczywiście warunkiem do tego jest brak dalszych obciążeń podatkowych i stabilizacji legislacyjnej. Kluczowymi czynnikami pozostaną takie kwestie, jak polityka gospodarcza rządu, inflacja oraz zmiany w prawie pracy. Według eksperta, najwięcej wniosków możemy spodziewać się w branżach takich jak IT, e-commerce, usługi i logistyka, gdzie popyt pozostaje wysoki.
– W mojej ocenie, w pierwszym półroczu 2025 roku może być nieco więcej wznowień JDG niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Przedsiębiorcy czują pobudzenie w gospodarce i będą to chcieli wykorzystać. Natomiast taka sytuacja szybko może się odwrócić w drugą stronę, jak rządzący lepiej i sprawniej nie wyjdą z różnego rodzaju inicjatywami poprawy ich losu. Głównie chodzi o wszelkiego rodzaju daniny, w tym w szczególności – o składki ZUS-owskie, bo to najbardziej dzisiaj boli tego typu przedsiębiorców – podsumowuje mec. Łukasz Goszczyński z kancelarii GKPG.
Polecamy też:
- Mniej likwidacji, więcej zawieszeń. JDG borykają się z wieloma problemami
- Obcokrajowcy chętnie otwierają JDG w Polsce. Tylko w I kwartale założyli ich blisko 12 tysięcy
- Albo dzieci, albo własna firma. Mężczyźni w Polsce nie biorą urlopów rodzicielskich, bo są na JDG
- Obniżka składki zdrowotnej dla JDG? Polski na to nie stać i ten wykres pokazuje dlaczego
