Rzecznik Finansowy jest instytucją podejmującą działania w zakresie ochrony praw klientów rynku finansowego. W obecnym kształcie organ ten istnieje od października 2015 r. i jest następcą prawnym Rzecznika Ubezpieczonych. Biuro Rzecznika Finansowego, w skład którego wchodzi wykwalifikowany zespół doświadczonych prawników, zapewnia wsparcie merytoryczne w realizacji zadań ustawowych.
Zadanie ochrony praw klientów rynku finansowego realizowane jest z wykorzystaniem szerokich kompetencji Rzecznika Finansowego. Osoby poszukujące ochrony swoich praw mogą skorzystać ze zróżnicowanych form wsparcia Rzecznika Finansowego w zależności od charakteru danej sprawy. Eksperci Biura Rzecznika Finansowego udzielają porad prawnych oraz oferują pomoc w wyborze odpowiedniej procedury. W razie negatywnego rozpatrzenia reklamacji przez instytucję finansową możliwe jest zawnioskowanie o przeprowadzenie postępowania interwencyjnego, w którym Rzecznik Finansowy przedstawia argumentację prawną na korzyść klienta. Istnieje również możliwość zainicjowania postępowania polubownego, które jest atrakcyjną alternatywą dla długotrwałych i kosztownych postępowań sądowych. Warto dostrzec, że jest to jedyne tego typu postępowanie, do którego musi przystąpić instytucja finansowa.
Rzecznik Finansowy udziela wsparcia klientom także w postępowaniach sądowych, poprzez: wydanie tzw. istotnego poglądu, wystąpienie z pozwem o zaniechanie nieuczciwej praktyki rynkowej, złożenie skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego oraz skierowanie wniosku do Sądu Najwyższego o wydanie uchwały w sprawie wyjaśnienia rozbieżności w orzecznictwie.
Działania systemowe Rzecznika Finansowego na rzecz ochrony praw klientów
Rzecznik Finansowy, poza świadczeniem pomocy klientom podmiotów rynku finansowego w sprawach indywidualnych, może podejmować działania systemowe, które mają przyczynić się do wzmocnienia ustawowych gwarancji praw klienta. Rzecznik Finansowy został uprawniony do występowania do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących organizacji i funkcjonowania rynku finansowego oraz może składać opinie do projektów aktów prawnych. Pozwala to na wywieranie realnego wpływu na kształt otoczenia prawnego rynku finansowego, przyczyniając się do lepszej ochrony praw Polaków.
Kompetencje Rzecznika Finansowego są nadal poszerzane. Od bieżącego roku Rzecznik Finansowy jest uprawniony do samodzielnego inicjowania, jak również przystępowania, do indywidualnych postępowań sądowych mających na celu ochronę praw klientów podmiotów rynku finansowego. Rzecznik Finansowy uzyskał również możliwość występowania w charakterze reprezentanta grupy w postępowaniu grupowym. Plany rozwoju działalności Rzecznika Finansowego obejmują powołanie pełnomocników terenowych spośród pracowników Biura Rzecznika, aby zwiększyć dostępność usług Rzecznika Finansowego na terenie całej Polski. Ponadto, Biuro Rzecznika Finansowego zostało również umocowane do podjęcia współpracy z NGO, co pozwoli na zwiększenie interdyscyplinarności prowadzonych analiz i uzyskanie szerszego spojrzenia na polski rynek finansowy.
Działalność Rzecznika Finansowego w zakresie ochrony klientów rynku finansowego przed cyberprzestępstwami
Rzecznik Finansowy podejmuje również działania w związku z rozwojem nowych technologii i udziela wsparcia osobom poszkodowanym w wyniku cyberprzestępstw lub nieuczciwych praktyk w zakresie oferowania produktów finansowych drogą wirtualną. Przedstawiciele Biura na bieżąco monitorują obszar rozwoju usług cyfrowych i identyfikują problemy prawne w zakresie ochrony klienta w celu przedłożenia odpowiednich propozycji rozwiązań legislacyjnych.
Wśród zadań Rzecznika Finansowego istotne miejsce zajmuje działalność edukacyjna i informacyjna mająca na celu zwiększanie świadomości finansowej społeczeństwa, w szczególności w dziedzinie praw klienta rynku finansowego. Projektem o szczególnym znaczeniu jest Akademia Rzecznika Finansowego, autorski program praktyk studenckich, składający się na wykłady, szkolenia oraz warsztaty praktyczne. Efektem kształcenia będzie dostarczenie studentom wiedzy i umiejętności adekwatnych do potrzeb i wyzwań rynku finansowego. Ponadto, Biuro Rzecznika Finansowego organizuje konkurs o nagrodę Rzecznika Finansowego za najlepszą rozprawę habilitacyjną i doktorską oraz pracę magisterską i licencjacką z zakresu ochrony klienta na rynku finansowym.
Śródtytuły pochodzą od redakcji.