Spośród 43 polskich miast powyżej 50 tys. mieszkańców, aż 25 ma niską jakość powietrza, wynika z najnowszych danych Europejskiej Agencji ds. Środowiska. Większość analizowanych miast z Polski jest w dolnej połowie rankingu obejmującego 372 pozycje.
Ranking powstał na podstawie danych z 2022 i 2023 roku. Miasta uszeregowano od najczystszego do najbardziej zanieczyszczonego na podstawie średnich poziomów stężenia drobnego pyłu zawieszonego, czyli PM 2,5. To składnik smogu uważany za najbardziej szkodliwy dla zdrowia.
– Pył zawieszony to zanieczyszczenie powietrza, które zostało najszerzej zbadane, a badania pokazują, że PM2,5 ma jeden z największych wpływów na zdrowie pod względem przedwczesnych zgonów i chorób. Długotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza wiąże się z najpoważniejszymi skutkami zdrowotnymi, w tym chorobami układu krążenia i układu oddechowego, a także śmiertelnością – tłumaczy agencja na stronie rankingu.
Czytaj też: Brudne powietrze co roku zabija miliony ludzi. Szczególnie narażone są małe dzieci
W 2021 r. Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała wytyczne zdrowotne dotyczące jakości powietrza i zaleciła maksymalny poziom 5 mikrogramów na metr sześcienny (μg/m3) dla drobnego pyłu zawieszonego w przypadku długotrwałej ekspozycji. W 2008 r. Unia Europejska ustaliła roczną wartość graniczną dla drobnego pyłu zawieszonego na poziomie 25 μg/m3, przypomina agencja.
Na potrzeby rankingu poziom do 5 mikrogramów na metr sześcienny uznano za bardzo dobry. Kolejne progi to dobry (5-10), umiarkowany (10-15), zły (15-25) i bardzo zły (powyżej 25).
Gdzie w UE jest najlepsze powietrze?
Północ i zachód Europy wypada w zestawieniu generalnie lepiej niż wschód i południe. Najlepsze powietrze ma szwedzka Uppsala. Bardzo dobre wyniki ma też 12 innych miast: Umea (Szwecja), Faro (Portugalia), Rejkiawik (Islandia), Oulu (Finlandia), Tampere (Finlandia), Norrkoping (Szwecja), Funchal (Portugalia), Tallinn (Estonia), Narwa (Estonia), Sztokholm (Szwecja), Helsinki (Finlandia) i Bergen (Norwegia). Dobrą jakość powietrza ma z kolei wiele miast w Niemczech, Francji czy Irlandii.
Jak wypada w rankingu Polska? Wśród 43 analizowanych miast nie ma ani jednego, w którym powietrze miałoby bardzo dobrą jakość. Dobrą ma tylko jedno – Zielona Góra, która znalazła się na 180. miejscu w zestawieniu. Z drugiej strony, nie ma też miasta o bardzo złej jakości powietrza, czyli przekraczającej nawet łagodną normę unijną. Wszystkie uwzględnione w rankingu polskie miasta pokazuje grafika:
Powietrze o umiarkowanej jakości jest w 17 kolejnych miastach. Tę część rankingu zamyka Warszawa, która na tle miast europejskich znalazła się na 300. pozycji.
Jeszcze gorzej jest w kolejnych 25 miastach, gdzie jakość powietrza jest zła. O ile Łódź plasuje się w rankingu tuż za Warszawą, to Nowy Sącz jest na przedostatnim 371. miejscu w rankingu. Gorszą jakość powietrza spośród analizowanych europejskich miast ma tylko Slavonski Brod w Chorwacji. To jedyne miasto w zestawieniu, w którym powietrze oceniono jako bardzo złe.
Polecamy także:
- Uzdrowiska z mocno zanieczyszczonym powietrzem. Minister zdrowia przymykał na to oko
- Cena brudnego powietrza. Polska płaci wyjątkowo duży rachunek na tle innych krajów UE
- Skutki narażenia dzieci na smog mogą objawić się w dorosłości. Jest nowe badanie naukowe
- Powietrze w małych wioskach niebezpieczne jak w metropoliach. To skutek ogrzewania drewnem
- Unia chce zaostrzenia norm jakości powietrza. Dyrektywa ma lepiej chronić zdrowie obywateli
Ostatnio widać coraz gorszy stan aut spalinowych. Już większość ma wymontowane katalizatory. Kopcą również benzyniaki. Czym dalej od większego miasta tym gorzej.