Podatek od zysków kapitałowych – w Polsce znany także jako „podatek Belki” – obowiązuje nie tylko w naszym kraju. Ile wynosi on w innych państwach i czy rzeczywiście w Polsce jest aż tak wysoki, jak przekonują niektórzy?
Ministerstwo Finansów rozważa wprowadzenie zmian w podatku od zysków kapitałowych. Zmiany miałyby jednocześnie zachęcać do inwestowania i oszczędzania, i być neutralne dla budżetu państwa.
Kolejne zapowiedzi MF wywołały falę dyskusji, czy stawka tzw. podatku Belki jest w Polsce zbyt wysoka i czy rzeczywiście może zniechęcać do inwestowania i oszczędzania. Postanowiliśmy więc sprawdzić, jak opodatkowanie zysków kapitałowych w Polsce wypada na tle Europy.
Podatek Belki do zmiany
Podatek od dochodów kapitałowych funkcjonuje w Polsce od 2002 roku. Pomysłodawcą jego wprowadzenia do systemu podatkowego był ówczesny minister finansów w rządzie Leszka Millera, Marek Belka. Do nowej daniny szybko przylgnęło więc określenie „podatek Belki”.
Obecnie podatek ten ma jedną stawkę, która wynosi 19 procent. Opodatkowane nim są przychody pieniężno-kapitałowe z kilku różnych źródeł. Typ przychodów, od którego płacimy ten podatek, a z którym zetknęła się większość z nas, to odsetki od depozytów. Każdy posiadacz lokaty czy konta oszczędnościowego płaci ten podatek choćby od najmniejszych zysków uzyskiwanych na odsetkach z tych instrumentów finansowych.
Ale podatkiem Belki są opodatkowane też przychody z inwestycji w akcje, czy obligacje, czy np. z funduszy emerytalnych.
Niektórzy uczestniczy rynku finansowego w Polsce od dłuższego czasu postulują zmianę tego podatku. Zwolnienie z niego części podatników miałoby dać impuls do oszczędzania czy inwestowania na polskiej giełdzie.
Jesienią 2022 roku także z resortu finansów zaczęły dochodzić informacje, że zmiany w podatku wchodzą w grę.
Czytaj też: Polacy pod kreską. Co czwarty z nas nie ma żadnych oszczędności
– Rozważamy rozwiązanie, które uwzględniałoby głosy spływające do ministerstwa od kilku miesięcy, czyli wprowadzenie takich rozwiązań, które zachęcałyby inwestorów i oszczędzających do inwestowania i oszczędzania, szczególnie tych najmniejszych. Myślimy więc o rozwiązaniu, które uwzględniałoby kwotę wolną – mówiła pod koniec października Katarzyna Szwarc, pełnomocniczka ministra finansów ds. Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego.
Z informacji, do których dotarła PAP Biznes wynikało, że zmiany, które rozważa resort, zakładają zwolnienie z podatku zysków w wysokości do 10 tys. zł rocznie. Powyżej tej kwoty zyski byłyby opodatkowane stawką 20 proc. Na razie brak jednak dokładnych, oficjalnych informacji, czy tak miałyby wyglądać proponowane zmiany.
– W tej chwili trwają prace dotyczące rozwiązań korzystnych dla większości oszczędzających i inwestujących na giełdzie – tylko tyle ma do powiedzenia MF w odpowiedzi na nasze pytanie o szczegóły rozważanych rozwiązań.
Podatek od zysków kapitałowych w Europie
Argumentem podnoszonym przez zwolenników zmian jest przede wszystkim zachęcenie Polaków do inwestowania i oszczędzania. Z perspektywy rynku finansowego to sposób, by zwiększyć ilość kapitału obecną na polskim rynku. Korzystne opodatkowanie np. zysków z inwestycji na warszawskiej giełdzie miałoby zachęcić Polaków do kupowania akcji.
Jak podejście do tej kwestii wygląda w innych krajach kontynentu? Przegląd systemów podatkowych w Europie przeprowadziła firma konsultingowa PwC. Na podstawie tych danych zestawienie rozwiązań dotyczących podatku od zysków kapitałowych przygotowała także organizacja Tax Foundation. Ten amerykański think tank pod lupę wziął kraje Europy należące do OECD. To organizacja zrzeszająca wysoko rozwinięte gospodarczo państwa demokratyczne na całym świecie.
Dochody z inwestycji, takich jak dywidendy i zyski kapitałowe, są w większości europejskich krajów należących do OECD opodatkowane według innej stawki niż dochody z wynagrodzeń – wskazuje Tax Foundation. Rozwiązanie jest więc podobne, jak w Polsce.
Czytaj też: Najwięksi płatnicy CIT. Na tych firmach budżet bogaci się najbardziej
Jak podaje PwC, są jednak także państwa, jak Dania czy Czechy, które na tego typu dochody nakładają po prostu podatek PIT. Są też i takie jak Szwajcaria i Belgia, które zysków kapitałowych z zasady w ogóle nie obciążają podatkiem.
Jak na tle Europy wypada Polska? Prezentuje to poniższa infografika:
Z analizy danych PwC i Tax Foundation wynika, że podatek Belki i tak jest już raczej po stronie najniższych tego typu danin w Europie.
Ale z drugiej strony spośród krajów OECD niższe niż 19 proc. stawki mają tylko Belgia, Szwajcaria i Turcja – gdzie w ogóle nie odprowadza się takiego podatku oraz Czechy, Grecja i Węgry. W Czechach dochody kapitałowe są opodatkowane w ramach PIT, którego najniższa stawka wynosi 15 procent. W Grecji i na Węgrzech ogólna stawka tego podatku wynosi także 15 procent.
Dodatkowo stawki w wysokości 10 proc. obowiązują w Bułgarii, Chorwacji i Rumunii.
Polska nie odstaje zbyt mocno od innych krajów regionu. Podatek od dochodów kapitałowych wynosi 19 proc. również na Słowacji – podaje PwC. Stawka wyższa tylko o jeden punkt procentowy obowiązuje natomiast w Estonii, Litwie i Łotwie.
Konstrukcja podatku od zysków kapitałowych różni się w poszczególnych krajach Europy. Konkretne stawki mogą być różne np. w zależności od długości posiadania sprzedawanych akcji (np. Turcja), konkretnego przedmiotu opodatkowania (np. Węgry) czy dodatkowo doliczanej stawki opodatkowania lokalnego (np. Chorwacja).
W niektórych krajach oprócz podatku od zysków kapitałowych obowiązują dodatkowo podatki solidarnościowe. Konieczność ich zapłaty jest uzależniona od wielkości wszystkich osiąganych dochodów (np. Luksemburg) lub wielkości zysków kapitałowych (Francja).
Ze względu na to, stawki podatków podane na infografice to stawki bazowe. W rzeczywistości konkretna stawka podatku w danym przypadku może się różnić.
W krajach, gdzie zyski kapitałowe podlegają opodatkowaniu PIT, a obowiązują różne stawki tego podatku, zostały podane obie stawki (Czechy, Włochy) lub maksymalna stawka PIT (Dania). Stawki PIT zostały przyjęte na podstawie opracowania PwC.
Polecamy też:
- MF: Budżet nie może stracić na zmianach w podatku Belki
- Podatek Belki do zmiany? Pełnomocniczka MF: powinniśmy zacząć dyskusję o progresji
- Miliardy nadwyżki w budżecie państwa. Resort finansów podał dane
- Nie ma popytu na kredyty inwestycyjne, za to rosną bieżące. To zła informacja
- Banki chcą pieniędzy od frankowiczów za korzystanie z kapitału. Rzecznik Finansowy: nie należą się im
