Co to jest NABE? Co dokładnie wejdzie w skład agencji? Z jakimi kosztami kosztami to się wiąże? Przyglądamy się powstającej Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.
Po latach negocjacji i przygotowań rozpoczął się proces powstawania NABE. W lipcu Skarb Państwa złożył ofertę nabycia niektórych aktywów od spółek energetycznych.
Z tego tekstu dowiesz się:
- czym będzie Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego?
- w jakim celu powstaje?
- co jeszcze musi się wydarzyć, by powstała?
- co wejdzie w jej skład?
- ile wyda Skarb Państwa na ten cel?
Co to jest NABE?
Pełna nazwa to Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego. Będzie to podmiot skupiający elektrownie na węgiel kamienny i brunatny oraz kopalnie węgla brunatnego.
NABE będzie agencją w 100 proc. kontrolowanym przez Skarb Państwa.
Po co powstaje osobny podmiot?
Dotychczas elektrowniami węglowymi zarządzały spółki energetyczne. Firmy te od dawna deklarują, że chcą rozwijać energetykę odnawialną i niskoemisyjną. Potrzebują też rozbudowywać i modernizować sieci energetyczne. Wymaga to wielomiliardowych inwestycji, na które firmy będą chciały pozyskać finansowanie.
Dziś jednak banki niechętnie udzielają kredytów podmiotom, które uzyskują przychody ze spalania węgla. Dlatego polskie spółki energetyczne spodziewają się, że kiedy pozbędą się aktywów węglowych, łatwiej będą mogły finansować inne inwestycje.
Określenie “bezpieczeństwo energetyczne” w nazwie nowej agencji odwołuje się natomiast do tego, że węgiel będzie jeszcze przez lata potrzebny Polsce jako surowiec energetyczny. Przynajmniej dopóki wystarczającej ilości energii nie zapewnią bardziej ekologiczne źródła.
W jakiej formie będzie działać NABE?
NABE będzie spółką ze 100-proc. udziałem Skarbu Państwa. Dokładnej przyszłej formy prawnej spółki dotychczas nie przedstawiono.
Spółka będzie kontynuowała działalność elektrowni, które przejmie, i sprzedawała wytworzoną przez nie energię elektryczną. Niewykluczone, że w przyszłości zajmie się też zamykaniem elektrowni, w miarę jak będzie się kończył ich okres eksploatacji.
Kiedy powstanie nowy podmiot?
Utworzenie NABE zapowiadano już w 2021 roku, a w kolejnym roku rząd przyjął program jej powstawania. By jednak mogło dojść do złożenia ofert nabycia aktywów, konieczne było przeprowadzenie negocjacji, między innymi ze związkami zawodowymi, ale też z bankami.
Datę powstania agencji wielokrotnie więc przesuwano. Złożenie ofert nabycia aktywów od spółek energetycznych rozpoczyna ostatnią fazę procesu. Spółki zastrzegły jednak, że oferty będą przedmiotem negocjacji. Dopiero po zaakceptowaniu ofert NABE będzie mogła formalnie powstać.
Co dokładnie wejdzie w skład NABE?
W największym skrócie – do NABE wejdą elektrownie węglowe należące dziś do spółek z udziałem Skarbu Państwa. A także dwie kopalnie węgla brunatnego.
Najważniejszą spółką, która wejdzie do NABE, będzie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. Ma ona być trzonem nowo powstającego podmiotu i przejąć pozostałe aktywa węglowe.
To dziś spółka zależna Polskiej Grupy Energetycznej. Należą do niej elektrownie na węgiel brunatny – Bełchatów i Turów – oraz zasilające je kopalnie tego surowca. Oprócz tego GiEK ma w składzie trzy elektrownie na węgiel kamienny – Dolna Odra, Opole i Rybnik. Łączna moc elektrowni tej spółki to ok. 12,85 GW.
Tauron Polska Energia przekaże do NABE swoją spółkę zależną Tauron Wytwarzanie. W jej skład wchodzi 5 elektrowni na węgiel kamienny o łącznej mocy zainstalowanej 4,1 GW. To elektrownie Jaworzno i Nowe Jaworzno, Łaziska, Łagisza i Siersza.
Enea przekaże do NABE spółki Enea Wytwarzanie oraz Enea Elektrownia Połaniec. Pierwsza z nich zarządza Elektrownią Kozienice o mocy 2,94 GW. Druga – Elektrownią Połaniec o mocy 1,88 GW.
Należąca do Orlenu Energa przekaże spółkę Energa Elektrownie Ostrołęka. Zarządza ona elektrownią węglową o mocy 690 MW.
Kopalnie węgla kamiennego nie są tak ściśle związane z elektrowniami jak kopalnie węgla brunatnego. Dlatego nie dotyczy ich proces powstawania NABE.
Ile to będzie kosztować?
Ceny nabycia, jakie Skarb Państwa zaproponował grupom energetycznym to odpowiednio: 849 milionów złotych dla PGE, 2,48 miliarda złotych dla Enei, 153 miliony złotych dla Energi i jedynie 1 zł dla Taurona.
300Klimat od września w nowej odsłonie. Zapisz się już dziś na nasz cotygodniowy newsletter.
To jednak nie wszystko. Nabywca przejmuje spółki razem z ich zadłużeniem wobec dotychczasowych właścicieli. Należne kwoty to 5,4 mld zł w przypadku PGE GiEK, 5,67 mld złotych w przypadku Tauron Wytwarzanie i 2,38 mld zł w przypadku spółek Enei. Tylko Energa Elektrownie Ostrołęka nie ma zadłużenia wobec Energi.
Łączna wartość transakcji razem z zadłużeniem to więc około 17 miliardów złotych.
W wyniku negocjacji banki zgodziły się na udział w finansowaniu zobowiązań NABE. Mają także pośredniczyć w zakupie niezbędnych do działania elektrowni uprawnień do emisji dwutlenku węgla.
Jednak, jak tłumaczy Ministerstwo Aktywów Państwowych, dążenie instytucji finansowych do ograniczenia finansowania podmiotów posiadających aktywa węglowe wymaga objęcia zobowiązań finansowych NABE gwarancjami Skarbu Państwa. Projekt ustawy w sprawie takich gwarancji został już przyjęty przez rząd.
Polecamy także:
- Eksperci: UE może zmniejszyć emisje o 90% do 2040 roku. Najpierw odchodząc od paliw kopalnych
- Pierwsza polska elektrownia jądrowa coraz bliżej. Jest zielone światło do budowy
- Ekspert: będziemy marnować energię z OZE, jeśli spełni się rządowy scenariusz
- Kontrowersyjne kopalnie. Wydobycie węgla brunatnego problematyczne nie tylko w Polsce
