W państwach wysoko rozwiniętych od kilku dekad spada dzietność. Choć proces ten przebiegał w różny sposób w poszczególnych krajach, to początkowo opisywały go te same prawidłowości.
Niższa dzietność była powiązana z rosnącymi dochodami, a także ze zwiększającą się aktywnością zawodową kobiet. Było to widać zarówno w porównaniach między krajami, jak i wewnątrz nich.
Początek XXI w. w większości państw europejskich niesie kontynuację niskiego poziomu dzietności. Współczynnik dzietności oznacza liczbę dzieci, które średnio rodzi kobieta (przy założeniu prawidłowości urodzeń z danego roku). W Polsce przez ostatnie 20 lat wahał się on w przedziale 1,2-1,4 i wynosił o 0,1-0,2 mniej niż średnio w Unii Europejskiej.
Jednocześnie badacze zwracają uwagę na zmieniające się przyczyny niskiej dzietności. W wyniku przemian społecznych, które dokonały się w ostatnich dekadach, aktywność kobiet na rynku pracy stała się normą.
Aspiracje większości kobiet dotyczą obecnie obu podstawowych obszarów życia. Kobiety chcą zarówno pracować przez większą część życia, rozwijać się zawodowo, jak też mieć rodzinę i dzieci. Dlatego ważną determinantą chęci posiadania dzieci stały się warunki do łączenia rozwoju zawodowego i życia rodzinnego przez kobiety.
Autorzy opracowania wskazują cztery czynniki, które stały się kluczowe dla wyższej dzietności. Chodzi o dostępność publicznej opieki nad dziećmi i inne wspierające polityki rodzinne, większy wkład ojców w zapewnienie opieki nad dziećmi, a także niedyskryminujące normy społeczne dotyczące ról płciowych, sprzyjające pracującym matkom.
Bardzo ważne są też sprzyjające rynki pracy, m.in. łatwość znalezienia pracy, stabilność zatrudnienia, dostępność pracy na część etatu i elastyczny czas pracy.
Czytaj także:
- Firmy będą zwalniać. Rynek pracy może się cofnąć nawet o kilka lat
- PZU i Iga Świątek. Ile zarobiłby ubezpieczyciel, gdyby współpraca była reklamą
- Dłuższy urlop rodzicielski i elastyczna organizacja pracy. Rząd o zmianach w kodeksie
