Ekstremalne zjawiska pogodowe będą najbardziej prawdopodobną przyczyną globalnych kryzysów w 2024 r. Uzyskały one 66 proc. wskazań w badaniu postrzegania ryzyk przeprowadzonym przez Światowe Forum Ekonomiczne.
Na drugim miejscu w badaniu Global Risk Perception Survey, z wynikiem 53 proc. wskazań, jest generowana z udziałem sztucznej inteligencji dezinformacja. Na trzecim miejscu plasuje się polaryzacja polityczna i społeczna (46 proc.).
W perspektywie 10-letniej to właśnie ekstremalne zdarzenia pogodowe i klimatyczne oraz inne ryzyka klimatyczne i środowiskowe są najpoważniejszymi wyzwaniami. Chodzi tu m.in. o spadek bioróżnorodności, ograniczenie zasobów naturalnych oraz nieodwracalne zmiany w funkcjonowaniu ziemskich systemów przyrodniczych.
The Global Risks Report 2024, opublikowany przez Światowe Forum Ekonomiczne (World Economic Forum, WEF), opracowano na podstawie kilku źródeł danych. Wśród nich najważniejsze to globalne badanie postrzegania ryzyk prowadzone wśród ok. 1,5 tys. przedstawicieli środowisk akademickich, biznesu, instytucji rządowych, międzynarodowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz badanie opinii menadżerów (Executive Opinion Survey) z udziałem ponad 11 tys. liderów biznesu ze 113 krajów.
Ryzyko globalne jest definiowane jako „możliwość wystąpienia zdarzenia, które miałoby negatywny wpływ na znaczną część światowego PKB, populacji lub zasobów naturalnych”. Ryzyka podzielono na pięć głównych kategorii: środowiskowe, ekonomiczne, geopolityczne, społeczne oraz technologiczne.
Na zmianach klimatu straci też gospodarka
Dane z ostatnich lat jednoznacznie wskazują, że światowa gospodarka boleśnie odczuwa skutki degradacji środowiska oraz niedostatecznej skuteczności w ograniczaniu zmian klimatu. Bank Światowy szacuje, że spadek bioróżnorodności przyczyni się w 2030 r. do obniżenia światowego PKB o 2,3 proc. Natomiast w krajach o najniższych dochodach będzie to spadek nawet o 10 proc.
A ile wynosi łączny koszt walki ze zmianami klimatu, ochrony bioróżnorodności i ograniczenia zanieczyszczeń powietrza? Według ONZ dla 48 badanych gospodarek rozwijających się to koszt o równowartości 18 proc. ich łącznego rocznego PKB, czyli około 5,5 bln dolarów. W przypadku krajów biedniejszych to równowartość aż 40 proc.
Europejska Agencja Środowiska donosi, że w UE też wzrosły straty gospodarcze spowodowane zdarzeniami pogodowymi i klimatycznymi w przeliczeniu na osobę. W 2012 roku było to 9 euro, a w 2022 r. – aż 117 euro.
Chcesz być na bieżąco? Subskrybuj 300Sekund, nasz codzienny newsletter! Obserwuj nas też w Wiadomościach Google.
Trzecim największym ryzykiem, które może spowodować globalne kryzysy, jest polaryzacja polityczna i społeczna. Może to niepokoić w kontekście skuteczności globalnych mechanizmów zarządzania ryzykami.
Polaryzacja obniża zaufanie do instytucji międzynarodowych i również negatywnie wpływa na efektywność rozwiązań bazujących na multilateralizmie. Do takich należą polityki klimatyczne i środowiskowe.
Na fundamentalne znaczenie porozumień globalnych wskazują uczestnicy badania WEF. Spośród nich niemal 2/3 (65 proc.) jest zdania, że to właśnie traktaty i umowy globalne są najskuteczniejszym narzędziem redukcji gospodarczych ryzyk będących konsekwencją osłabiania równowagi przyrodniczej Ziemi.
Czytaj także:
- Wkrótce nowe cele klimatyczne dla UE. Komisja Europejska podnosi poprzeczkę
- Wirus Zachodniego Nilu coraz groźniejszy, ale to nie on jest główną chorobą odzwierzęcą w UE
- Nie tylko paliwa kopalne. Ludzkość testuje granice wytrzymałości Ziemi, bo konsumuje na potęgę
- Firmy chcą odchodzić od węgla, ale tylko co trzecia podejmuje kroki w tym kierunku
