O konkurencyjności i rozwoju współczesnych firm coraz bardziej decydują nie zasoby materialne, a aktywa intelektualne, jak kompetencje pracownicze. Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), publiczny think tank gospodarczy, przyjrzał się zawodom przyszłości.
Niektóre zawody znikną całkowicie…
Według danych raportu Światowego Forum Ekonomicznego dotyczącego kompetencji przyszłości (objął 26 krajów i 15 branż), do 2025 r. 50 proc. pracowników będzie musiało nabyć dodatkowe bądź nowe kwalifikacje.
To będzie skutkiem robotyzacji i cyfryzacji firm oraz zmian wynikających z procesów globalizacji, powstania nowych form komunikacji i rozwijania nowych struktur organizacji, a także wydłużonego czasu życia i pracy.
Według Future of Humanity Institute Uniwersytetu Oxfordzkiego, 47 proc. obecnych profesji zniknie z rynku pracy w następnych 20 latach.
…ale pojawią się nowe
Jednocześnie ponad 60 proc. osób będących obecnie dziećmi, w przyszłości będzie pracować w zawodach, które jeszcze nie powstały.
Z raportu Devire pt. Przegląd Wynagrodzeń 2021 wynika, że utrzymuje się wzrost znaczenia pracowników z branży e-commerce. Rośnie zapotrzebowanie na takich ekspertów, jak Cloud Engineer, Cloud Architect, Cloud Security Engineer czy Cloud Network Engineer. Jest też wyraźnie zwiększony popyt na doświadczonych kandydatów z obszaru DevOps ze znajomością rozwiązań chmurowych.
W 2021 r. pracodawcy będą poszukiwać przede wszystkim ekspertów z obszarów CRM (zarządzanie relacjami z klientem), automatyzacji marketingu oraz analityki danych cyfrowych i CRM. Poniższa tabela przedstawia 10 najważniejszych stanowisk zawodowych, gdzie popyt na pracowników najbardziej rośnie i maleje.
Pracowniku, inwestuj w kompetencje miękkie
Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego, utrzyma się dotychczasowe tempo wdrażania nowych technologii. Co więcej, w takich dziedzinach przetwarzanie w chmurze, big data i e-commerce może nawet ulec przyspieszeniu.
Maszyny już przewyższają ludzi w wykonywaniu rutynowych działań. Jednak te zadania, które wymagają kreatywności, inteligencji społecznej i twórczej, czyli kompetencji miękkich, wciąż będą zdominowane przez ludzi.
Czytaj także: Dokąd wybrać się na workation, czyli połączenie pracy zdalnej i wakacji? Kraków wśród top 10 miast
Według pracodawców, do 2025 r. rosnąć będzie znaczenie takich kompetencji pracowniczych, jak: analityczne oraz krytyczne myślenie, innowacyjność czy kreatywność. Nie bez znaczenia będą umiejętności zarządzania zespołem, aktywnego uczenia się i kompleksowego rozwiązywania problemów. Atutem będzie też odporność na stres, elastyczność oraz oryginalność i pomysłowość.
Firmy chcą mieć dobrych pracowników,
dlatego same też inwestują w szkolenia i podwyższanie ich umiejętności. PIE w grudniu 2020 przeprowadziło badanie metodą na próbie 1000 osób. Wynikało z niego, że w zeszłym roku 26 proc. firm realizowało inwestycje w kompetencje pracowników. 39 proc. zamierza to uczynić w 2021 r. Dane zebrano na poniższym wykresie.
W rezultacie inwestycje w kompetencje pracowników stały się najczęściej planowanym na 2021 r. działaniem związanym z kapitałem ludzkim. Odsetek firm, które dokonały tych inwestycji w 2020 r. i planuje je na 2021 r., rośnie wraz ze wzrostem wielkości przedsiębiorstwa.
Tylko 19 proc. badanych mikrofirm inwestowało w kompetencje pracowników w 2020 r., a planowała je co trzecia firma. Wśród dużych jednostek te dane wskazywało odpowiednio 35 proc. firm i połowa.
Czytaj także: Wyższe wykształcenie nie zapewni odpowiedniej pracy. Pracownicy mają za wysokie kwalifikacje na zajmowane stanowisko
W 2020 r. najaktywniej podnosiły kompetencje pracowników firmy prowadzące działalność finansową i ubezpieczeniową (37 proc.), a także związaną z kulturą, rozrywką i rekreacją oraz z usługami administrowania (po 34 proc.). Podnoszenie kwalifikacji w 2021 r. planują firmy zajmujące się kulturą, rozrywką i rekreacją (54 proc.). Najrzadziej takie zamiary wyrażały przedsiębiorstwa z sekcji informacja i komunikacja (26 proc.).
Prawdopodobnie w największym stopniu potrzebę podnoszenia kompetencji odczuwały firmy z obszarów, które musiały zwiększyć cyfryzację, by utrzymać działalność mimo pandemii.
Jak zadbać o umiejętności pracowników?
Od pracowników będzie się wymagać nowych kompetencji, a sprostanie tym wyzwaniom będzie możliwe tylko przy całościowym podejściu. Dlatego przedsiębiorcy, szkoły, instytucje szkoleniowe oraz organizacje społeczne będą musiały współdziałać na rzecz poprawy możliwości przekwalifikowania i podnoszenia umiejętności pracowników.
Istotne jest popularyzowanie idei uczenia się przez całe życie. Krokiem w dobrą stronę jest pokazywanie nowych, atrakcyjnych ścieżek kariery, takich jak specjalistyczne umiejętności cyfrowe i tzw. green jobs.
