W Polsce i w całej Europie nasila się zjawisko przestępczości w branży budowlanej. Problem wykracza poza incydentalne kradzieże na budowach czy akty wandalizmu. Coraz częściej przyjmuje formę działań zorganizowanych, dobrze przygotowanych i trudnych do wykrycia.
Według Europejskiego Stowarzyszenia Wynajmu (ERA) straty wynikające z kradzieży na europejskich placach budowy przekraczają rocznie 1,5 mld euro.
Skala problemu jest ogromna
Według raportu BauWatch Crime Report 2025, aż 74 proc. polskich firm budowlanych doświadczyło kradzieży w ostatnim roku, a 58 proc. zgłosiło akty wandalizmu. W 40 proc. przypadków incydenty te powodowały opóźnienia realizacji projektów, najczęściej o 3-4 tygodnie. Straty nie ograniczają się do kosztów materiałów – w 73 proc. firm odnotowano spadek kondycji psychicznej pracowników przynajmniej raz na pół roku.
Co istotne, 41 proc. przedsiębiorstw wskazało, że źródłem zagrożeń były osoby zatrudnione lub współpracujące z firmą. Sprawcy działają profesjonalnie. 66 proc. badanych ocenia ich umiejętności jako wysokie, 38 proc. zauważa działania skoordynowane, a 34 proc. stosowanie wyrafinowanych metod.
– Przestępczość na placach budowy nie jest już sporadyczną niedogodnością. To systematyczne wyzwanie, niosące za sobą realne i poważne konsekwencje ekonomiczne. Innowacyjne podejście do bezpieczeństwa staje się niezbędne, zarówno dla ochrony inwestycji, jak i zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom – mówi Kinga Nowakowska, Managing Director w BauWatch Polska.
Co najczęściej ginie na budowach?
W Polsce głównym celem kradzieży jest paliwo (41 proc. wskazań), a także małe narzędzia (58 proc.) i miedź (50 proc.). Coraz częściej przestępcy wykorzystują drony, cyberataki, włamania do systemów zabezpieczeń czy oszustwa oparte na sztucznej inteligencji. Co więcej, 14 proc. firm zetknęło się z próbami oszustw AI, a 12 proc. z włamaniami do zabezpieczeń.
Zimą ryzyko rośnie. Długie wieczory, przerwy świąteczne i gorsze warunki pogodowe sprzyjają działaniom przestępczym. Połowa polskich firm potwierdza wzrost aktywności w tym okresie.
Konsekwencje odczuwa nie tylko branża budowlana
Kradzieże i wandalizm na budowach opóźniają ważne projekty infrastrukturalne, w tym inwestycje w energetykę odnawialną, telekomunikację czy transport. Poza stratami materialnymi firmy ponoszą koszty wyższych składek ubezpieczeniowych i dodatkowych zabezpieczeń. W efekcie rosną ceny mieszkań i obciążenia dla budżetu państwa.
W skali Europy zjawisko dotyczy większości krajów – 60 proc. respondentów raportu zauważyło wzrost liczby incydentów na prowadzonych inwestycjach. Natomiast w Polsce wzrost ten deklaruje 34 proc. badanych.
Kradzieżom można przeciwdziałać
Raport wskazuje, że skuteczna ochrona placu budowy wymaga połączenia środków fizycznych, nowoczesnych technologii i odpowiedniego przygotowania zespołu. Eksperci BauWatch są zdania, że bezpieczeństwo należy uwzględniać już na etapie projektowania inwestycji, a nie traktować jako dodatek. Podstawowe ogrodzenia czy ochrona fizyczna powinny być wzbogacone o mobilne wieże CCTV, analitykę wideo opartą na sztucznej inteligencji, czujniki kontroli dostępu oraz monitoring zdalny.
Duże znaczenie ma również budowanie świadomości pracowników. Regularne szkolenia pozwalają rozpoznawać podejrzane zachowania, znać procedury eskalacji i rozumieć swoją rolę w ochronie majątku. Zdaniem autorów raportu, polskie firmy budowlane mają realną szansę, by stać się europejskimi liderami w zakresie inteligentnych i odpornych rozwiązań bezpieczeństwa – jeśli połączą technologię, wczesne planowanie i dobrze przygotowane zespoły.
Polecamy także:
- Koszty budowy domu w Polsce rosną, ale zainteresowanie inwestorów nie słabnie
- Gdzie najczęściej dochodzi do włamań? Dolny Śląsk niechlubnym liderem, Podkarpacie najbezpieczniejsze
- Rynek mieszkaniowy obudził się z letniego snu. Jest rekordowa oferta i wysoka sprzedaż
- Kradzieże sklepowe podnoszą ceny dla uczciwych klientów
