W Europie koszty wychowania najmłodszych dzieci są najniższe na Słowacji. Jednocześnie Polska również ma powody do zadowolenia. Zajęła trzecie miejsce ex aequo z Estonią. Zostaliśmy docenieni m.in. za najwyższe świadczenia dla samotnych rodziców o średnich dochodach.
Platforma Ubuy porównała europejskie kraje (te, dla których dostępne były dane), przyznając każdemu ocenę od 0 do 100 w czterech kategoriach: urlop macierzyński, urlop ojcowski, koszty opieki nad dziećmi (tu m.in. opłaty za przedszkole czy żłobek) oraz świadczenia finansowe dla rodziców. Wykorzystano statystyki z Numbeo oraz bazy danych OECD Family Database.
– Oceny dla urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego zostały obliczone na podstawie średniej długości urlopu oraz średniej stawki wynagrodzenia dla matek i ojców, a także dodatkowego urlopu rodzicielskiego i jego poziomu płatności. Koszty opieki nad dziećmi uwzględniały dostępne ulgi i zwroty w każdym kraju, a także średni koszt miesięcznego uczęszczania do przedszkola lub żłobka. Świadczenia finansowe porównano dla trzech typów gospodarstw domowych: samotny rodzic z jednym źródłem dochodu, dwoje rodziców z jednym źródłem dochodu oraz dwoje rodziców z dwoma źródłami dochodu. Ogólny wynik dla każdego kraju został obliczony na podstawie średniej z ocen w czterech kategoriach – tłumaczą autorzy zestawienia.
Przy czym w przypadku przedszkoli uwaględnione zostały jedynie prywatne placówki. Chodziło o to, żeby zestawić wszystkie kraje na równych warunkach. Przedszkoli publicznych nie wzięto pod uwagę, ponieważ w poszczególnych krajach mogą obowiązywać różne zasady lub wyjątki dotyczące takich instytucji: wiek, w którym dzieci mogą się zapisać, opłaty miesięczne lub roczne (np. za wyżywienie lub inne drobne opłaty wspierające przedszkola publiczne) czy przedziały wynagrodzeń gospodarstw domowych.
Słowacja z najlepszymi warunkami
Co pokazało porówanie? Pierwsze miejsce zajęła Słowacja. W tym państwie matki mają 34. tygodnie urlopu macierzyńskiego, co jest czwartą najdłuższą ofertą spośród wszystkich analizowanych krajów, z wynagrodzeniem na poziomie średnio 75 proc. zarobków z poprzedniego roku. Matki mogą również skorzystać ze 130 tygodni urlopu na opiekę domową, płatnego w wysokości 33,4 proc. Ojcowie mają prawo jedynie do 2 tygodni urlopu ojcowskiego, płatnego średnio w 75 proc., ale dodatkowo przysługuje im 26 tygodni urlopu rodzicielskiego, płatnego na tym samym poziomie, co stanowi lepszą ofertę niż w wielu innych krajach uwzględnionych w rankingu.
– Nasze badania wykazały, że koszty opieki nad dziećmi stanowią 12 proc. przeciętnych zarobków, a miesięczna opłata za całodzienną opiekę w przedszkolu lub żłobku dla jednego dziecka wynosi średnio 562,50 euro. Choć jest to powyżej średniej, rekompensują to inne czynniki, takie jak świadczenia finansowe. Na przykład samotny rodzic o przeciętnych dochodach może otrzymać świadczenia w wysokości do 26,7 proc. swoich zarobków, co jest czwartą najwyższą wartością spośród wszystkich analizowanych krajów – tłumaczą autorzy rankingu.
Drugim krajem o wyjątkowo przyjaznej polityce rodzinnej jest Luksemburg. Urlop macierzyński wynosi tu 20 tygodni i jest w pełni płatny (100 proc. wynagrodzenia). Matki mogą również skorzystać z 26 tygodni urlopu na opiekę domową, płatnego średnio w 71,1 proc. Podobnie jak na Słowacji, urlop ojcowski trwa tylko 2 tygodnie, ale w Luksemburgu jest on w pełni płatny (100 proc.). Ojcowie mają także prawo do 26 tygodni urlopu rodzicielskiego, płatnego w 71,1 proc.
– Koszty opieki nad dziećmi byłyby bardzo wysokie, sięgając 51 proc. przeciętnego wynagrodzenia, gdyby nie ulgi, zwroty i świadczenia, które obniżają ten koszt o 35 proc. Miesięczna opłata za całodzienną opiekę w przedszkolu lub żłobku wynosi średnio 1400 euro. Świadczenia finansowe stanowią 13,9 proc. dochodów rodzica – niezależnie od tego, czy pracuje on w pełnym czy niepełnym wymiarze godzin oraz bez względu na wysokość jego pensji – tłumaczy Ubuy.
Wysoki wynik Polski
Kolejna jest Polska. Nad Wisłą, podobnie jak w Luksemburgu, pracujące matki mają prawo do 20 tygodni w pełni płatnego urlopu macierzyńskiego, a dodatkowo mogą skorzystać z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego, płatnego średnio w 63,4 proc. Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie i jest w pełni płatny. Ojcowie mogą także skorzystać z 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, płatnego na poziomie 70 proc.
– Koszty opieki nad dziećmi stanowią 13 proc. przeciętnych zarobków, ale można je obniżyć o 3 proc. dzięki ulgom i zwrotom. Miesięczna opłata za przedszkole lub żłobek wynosi średnio 363,09 euro, co jest ósmym najniższym wynikiem na liście. Polska oferuje najwyższe świadczenia dla samotnych rodziców o średnich dochodach – mogą oni otrzymać wsparcie w wysokości 36,5 proc. swoich zarobków. Rodziny z dwojgiem rodziców mogą liczyć na świadczenia w wysokości 11 proc. ich dochodu – wylicza Ubuy.
Na trzecim miejscu, ex aequo z Polską, znalazła się Estonia. W tym kraju urlop macierzyński trwa 14 tygodni i jest w pełni płatny (100 proc. wynagrodzenia matki z poprzedniego roku). Dodatkowo matki mogą skorzystać z 67,9 tygodnia urlopu rodzicielskiego, również płatnego w 100 proc. Ojcom przysługuje czwarty najdłuższy urlop ojcowski spośród analizowanych krajów – 4,3 tygodnia z pełnym wynagrodzeniem. Jednak w Estonii nie przewidziano dodatkowego urlopu rodzicielskiego dla ojców.
– Koszty opieki nad dziećmi wynoszą średnio 9 proc. indywidualnych zarobków, przy czym 2 proc. z tej kwoty można odzyskać dzięki ulgom, świadczeniom i zwrotom. Miesięczna opłata za przedszkole lub żłobek wynosi 484 euro. Świadczenia finansowe w Estonii różnią się w zależności od struktury rodziny – samotny rodzic o średnich dochodach może otrzymać świadczenia w wysokości 23,7 proc. swoich zarobków. W przypadku gospodarstw domowych z dwojgiem rodziców wskaźnik ten spada do 8,4 proc. – podają autorzy zestawienia.
Ostatnia trójka
Najniższy wynik uzyskała Szwajcaria. Nawet po odliczeniu 30 proc. kosztów opieki nad dziećmi dzięki ulgom i zwrotom, opieka nadal pochłania 34 proc. przeciętnych dochodów. Miesięczna opłata za przedszkole wynosi aż 2827,71 euro, co jest najwyższą ceną na całej liście.
Wielka Brytania zajmuje kolejne miejsce. Koszty opieki nad dziećmi stanowią 29 proc. przeciętnych zarobków, a oferowany urlop macierzyński i ojcowski jest krótszy niż w innych krajach – wynosi odpowiednio 31,1 tygodnia i 2 tygodnie.
Trzecia od końca jest natomiast Irlandia, z kosztami opieki nad dziećmi sięgającymi 31 proc. przeciętnych zarobków. Świadczenia rodzinne są tu również niższe niż w wielu innych krajach – rodziny mogą otrzymać jedynie 7,1 proc. swoich dochodów w postaci zasiłków, niezależnie od statusu zatrudnienia czy poziomu wynagrodzenia.
Pełny ranking można znaleźć tu.
Polecamy też:
- Wskaźnik rejestracji urodzeń rośnie. Mimo to 150 mln dzieci na całym świecie jest „niewidzialnych”
- Niewielu rodziców szczepi dzieci przeciwko HPV. Eksperci tłumaczą z czego to wynika
- Polacy chętnie oszczędzają na przyszłość dzieci. Najczęściej odkładają pieniądze w banku
- Internet to nieprzyjazne miejsce dla dzieci. Eksperci apelują o nowe regulacje
